Στο «σκοτάδι» παραμένει ο πραγματικός αριθμός των ανθρώπων που βάζουν τέλος στη ζωή τους, «πνιγμένοι» στα χρέη και μη αντέχοντας άλλο τα οικονομικά βάρη. Κανείς δεν γνωρίζει με σιγουριά πόσες αυτοκτονίες πραγματοποιούνται στη χώρα μας, ενώ οι επίσημες καταγραφές δεν είναι ακριβείς. Οι συγγενείς υπό το φόβο του «στίγματος» κρύβουν την αλήθεια, η Αστυνομία δεν δημοσιοποιεί τα περιστατικά αυτοχειρίας καθώς πρόκειται για ιδιωτικές υποθέσεις, ενώ ακόμα και οι ιατροδικαστικές υπηρεσίες αποφεύγουν να χρησιμοποιούν τη λέξη «αυτοκτονία» στα πορίσματά τους έπειτα από νεκροψία – νεκροτομή ενός αυτόχειρα.
Οι ειδικοί μέσα από την καθημερινή τους εμπειρία και επαφή με άτομα που απειλούν να αυτοκτονήσουν αποτυπώνουν τη δραματική αύξηση των αυτοχείρων, η οποία παρατηρείται τα τρία τελευταία χρόνια της οικονομικής κρίσης.
Δεν είναι τυχαίο που πριν από το 2009 η χώρα μας είχε ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά αυτοκτονιών παγκοσμίως, δηλαδή 2,8 ανά 100.000 κατοίκους. Το ποσοστό αυτό άλλαξε με το Μνημόνιο και το οικονομικό αδιέξοδο που έβαλε «θηλιά» σε χιλιάδες Έλληνες.
Χαρακτηριστικό της πρωτοφανούς αύξησης των αυτοχείρων είναι ότι η τηλεφωνική γραμμή για την Αυτοκτονία «1018» της ΜΚΟ «Κλίμακα» ξεκίνησε να χρηματοδοτείται από το κράτος, ενώ η γραμμή για την Κατάθλιψη «1034» του ΕΠΙΨΥ σύντομα ξεκινά 24ωρη λειτουργία.
Σε μελέτη που πραγματοποίησε το Εθνικό Κέντρο Άμεσης Βοήθειας, προκύπτει ότι μόνο για το μήνα Ιούνιο κατεγράφησαν 350 κλήσεις για απόπειρες αυτοκτονίες στην Αττική, από τις οποίες οι 50 κατέληξαν.
Ανησυχία επικρατεί και για τον Ιούλιο, καθώς το ΕΚΑΒ μετρά ήδη έξι κλήσεις, από τις οποίες οι πέντε κατέληξαν.
Αδυναμία
Ομόφωνα οι φορείς που ασχολούνται με το φαινόμενο της αυτοκτονίας υποστηρίζουν ότι δεν μπορούν να καταγράψουν τον ακριβή αριθμό των αυτοχείρων. Στέλεχος της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας αναφέρει στον «ΤτΚ» ότι πάντα ξεφεύγουν κάποια περιστατικά.
«Εάν κάποιος πάρει ένα κουτί χάπια με σκοπό να βάλει τέλος στη ζωή του, μπορεί να φανεί ακόμα και ότι κατέληξε από ανακοπή καρδιάς».
Αντίστοιχα, συχνά πολλά περιστατικά συγχέονται με ατυχήματα και δεν μπορούν να διαγνωστούν ως αυτοκτονίες. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν η πτώση στη θάλασσα, καθώς και ένας θάνατος στην άσφαλτο. «Δεν ξέρουμε εάν αυτός που πέφτει στη θάλασσα ζαλίστηκε ή το έκανε συνειδητά. Επίσης στο δρόμο, κάποιος μπορεί να χάσει τον έλεγχο του αυτοκινήτου του και να προκαλέσει θανατηφόρο τρακάρισμα, αλλά μπορεί και να θέλει να βάλει τέλος στη ζωή του», εξηγεί το στέλεχος της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας.
Πάντως, εάν διαγνωστεί μια αυτοκτονία μετά τη νεκροψία – νεκροτομή που απαιτείται να γίνει, οι ιατροδικαστές δεν χρησιμοποιούν ποτέ τη λέξη «αυτοκτονία» στο πόρισμά τους. Όπως εξηγεί ιατροδικαστής, «είμαστε πολύ προσεκτικοί, καθώς η αυτοχειρία στιγματίζει μια οικογένεια, ενώ υπάρχει και διαφωνία με την Εκκλησία».
Στο «στίγμα», το οποίο δυσχεραίνει την έρευνα, στέκεται και ο πρόεδρος της ΜΚΟ «Κλίμακας», Κυριάκος Κατσαδώρος. «Δεν γίνεται να είμαστε συγκεκριμένοι. Οι συγγενείς κρύβουν την αλήθεια. Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα», αναφέρει στον «ΤτΚ».
Έβαλαν τέλος στη ζωή τους 2.300 άνθρωποι μέσα σε μια τριετία
Η καθημερινή εμπειρία και τα συνεχή τηλεφωνήματα στις γραμμές υποστήριξης που λειτουργούν είναι τελικά εκείνα που δείχνουν ότι ο αριθμός των ανθρώπων που επιχειρούν να βάλουν τέλος στη ζωή τους βρίσκεται σε επίπεδα-ρεκόρ.
Ο κ. Κατσαδώρος εξηγεί ότι σημειώνεται παραπάνω από μία αυτοκτονία σε καθημερινή βάση, ενώ τα στοιχεία της «Κλίμακας» για τους πρώτους μήνες του 2012 δείχνουν άνοδο κατά 10% συγκριτικά με το 2011.
Σοκ προκαλούν και τα στοιχεία που διαθέτει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Από έρευνα που πραγματοποίησε τον Ιανουάριο προκύπτει ότι σημειώνονται περίπου τρεις αυτοκτονίες κάθε δύο ημέρες, ενώ ενδεικτικό είναι ότι τους τελευταίους τρεις μήνες οι αυτόχειρες ανήλθαν σε 60.
Επιπλέον, την τελευταία τριετία περισσότεροι από 2.300 άνθρωποι που αντιμετώπιζαν σοβαρά οικονομικά προβλήματα έβαλαν τέλος στη ζωή τους.
Πάντως, σε αντίθεση με τις εκτιμήσεις των ειδικών για την πρωτοφανή αύξηση του αριθμού των αυτοχείρων, τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. δείχνουν ότι την πρώτη χρονιά του Μνημονίου και της οικονομικής απόγνωσης οι τετελεσμένες αυτοκτονίες ήταν περίπου στα επίπεδα του 2009. Ειδικότερα, σύμφωνα με την ΕΛ.ΣΤΑΤ., οι αυτοκτονίες το 2010 ανήλθαν σε 377, έναντι 391 το 2009.
Άντρες, κυρίως, οι αυτόχειρες
Άντρες είναι στη συντριπτική τους πλειονότητα οι αυτόχειρες, όπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία της «Κλίμακας». Είναι σπάνιο μια γυναίκα να βάλει τέλος στη ζωή της, παρόλο που οι γυναίκες είναι εκείνες που απειλούν περισσότερο από τα δύο φύλα ότι θα αυτοκτονήσουν.
Οι υπεύθυνοι, μάλιστα, της γραμμής παρέμβασης για την αυτοκτονία «1018» αναφέρουν ότι εάν και οι κλήσεις προέρχονται κυρίως από γυναίκες, εκείνοι που προχωρούν τελικά στο απονενοημένο διάβημα είναι άντρες.
Αυτό, άλλωστε, δείχνει και το προφίλ του αυτόχειρα, όπως διαμορφώνεται από τους ψυχιάτρους. Ενώ οι γυναίκες κάνουν τις περισσότερες απόπειρες, ο μεγαλύτερος αριθμός θανάτων από αυτοκτονία συναντάται σε άντρες.
Αριθμοί
- 350 κλήσεις για απόπειρες αυτοκτονίας κατέγραψε το ΕΚΑΒ για το μήνα Ιούνιο, από τις οποίες οι 50 κατέληξαν.
- 10% είναι αυξημένες οι αυτοκτονίες τους πρώτους μήνες του 2012 συγκριτικά με το 2011, σύμφωνα με στοιχεία της «Κλίμακας».
- 2.300 άνθρωποι, τουλάχιστον, έβαλαν τέλος στη ζωή τους την τελευταία τριετία.
- 40 τηλεφωνήματα την ημέρα δέχεται η τηλεφωνική γραμμή για την αυτοκτονία «1018».
- 1.167 κλήσεις δέχτηκε η τηλεφωνική γραμμή για την Κατάθλιψη «1034» του ΕΠΙΨΥ από τον Ιανουάριο του 2012 έως τον Ιούνιο του 2012.
- 37,6% των ατόμων που καλούν το «1034» αναφέρεται στην οικονομική κρίση.
- 95% των αυτοκτονιών θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί με έγκαιρη παρέμβαση συγγενών και φίλων.
Μαρία Γεωργαντά στον Τύπο της Κυριακής
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου