Αδιέξοδο;

Παρακολουθώ με προσοχή επί πολλούς μήνες τα πολιτικά δρώμενα. Διαβάζω με προσοχή την αρθρογραφία και τον σχολιασμό της στα «αντινέα» (και σε άλλες ιστοσελίδες αλλά κυρίως εδώ). Το συμπέρασμα στο οποίο έχω καταλήξει είναι πως ακόμη δεν έχουμε κατανοήσει ούτε τι μας συμβαίνει, ούτε που βρισκόμαστε, ούτε (το χειρότερο) ποιες είναι οι εναλλακτικές μας. Ολόκληρη η Ελληνική Κοινωνία (των αρχηγετών της μη εξαιρουμένων) μοιάζει να έχει εγκλωβιστεί σε ένα στενάχωρο αδιέξοδο. Στριμωγμένοι εκεί μέσα, έχουμε χάσει συλλογικά την κρίση μας, τη λογική μας, τον προσανατολισμό μας. Μας έχει φύγει ο μπούσουλας από τα χέρια, δεν ξέρουμε προς τα πού να στραφούμε, βλέπουμε παντού γύρω μας τοίχο. Κανένα παράθυρο, κανένας φεγγίτης, κανένα φως.

Ας προσπαθήσουμε να ανιχνεύσουμε αυτό που μας συμβαίνει, το που βρισκόμαστε και κυρίως, ποιες είναι οι εναλλακτικές διαδρομές που έχουμε μπροστά μας.

Αν είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας, θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι είμαστε πραγματικά μοναδική περίπτωση. Όσο και να ψάξει κανείς δεν θα βρει παγκοσμίως άλλο κράτος με τα δικά μας χαρακτηριστικά. Το Δημόσιο χρέος μας κατά το 3^ο τρίμηνο του 2011 είχε ξεπεράσει αισίως το 160% του ΑΕΠ μας ενώ το Δημοσιονομικό έλλειμμα έκλεισε στο 10,2% για το 2011.

Ας δούμε αρχικά στον πίνακα 1 το Δημόσιο χρέος των χωρών της ΕΕ ως ποσοστό του ΑΕΠ για το 2009:

Πίνακας 1: Δημόσιο χρέος ως ποσοστό επί του ΑΕΠ

Στον πίνακα 2 που ακολουθεί φαίνεται το Δημοσιονομικό έλλειμμα των χωρών της ΕΕ για το 2009:

Είναι φανερό από την ανάγνωση των δύο πινάκων γιατί στις αρχές του 2010 οι αγορές μας γύρισαν την πλάτη και σταμάτησαν οριστικά να μας δανείζουν. Είχαμε κλείσει το 2009 με Δημόσιο Χρέος 115% του ΑΕΠ και Δημοσιονομικό Έλλειμμα σχεδόν 14% (αργότερα αναθεωρήθηκε αναδρομικά το χρέος πάνω από 120% του ΑΕΠ και το έλλειμμα πάνω από το 15%!). Αν συμπληρώσουμε την ανύπαρκτη παραγωγική μας βάση, το τεράστιο έλλειμμά μας στο ισοζύγιο εμπορικών συναλλαγών και την καταστροφική για τη φήμη της χώρας διαχείριση της κρίσης τους τελευταίους μήνες του 2009 από την κυβέρνηση του ΓΑΠ, κανείς δεν δικαιούται να ψέγει τις αγορές επειδή μας γύρισαν την πλάτη. Το ερώτημα γιατί εξακολουθούσαν να μας δανείζουν μέχρι τότε, έχει μια καλόπιστη απάντηση, στο γεγονός πως αποκρύπταμε επιμελώς το ύψος του ελλείμματος  (υπολογίζοντάς το κοντά στο 4,8% για το 2008 για να αναθεωρηθεί αργότερα στο 7,7%, ενώ μέχρι το καλοκαίρι του 2009 τα στατιστικά στοιχεία που δίναμε στην ΕΕ μιλούσαν για προβλεπόμενο έλλειμμα της τάξης του 6-8%) και μια κακόπιστη, για όσους αρέσκονται στα συνωμοσιολογικά σενάρια στην πρόθεση των δανειστών μας να μας οδηγήσουν σε χρεοκοπία ώστε να μας εξαγοράσουν για ένα κομμάτι ψωμί. Διαλέγετε και παίρνετε, ανάλογα με την λογική και το θυμικό σας.

Στον πίνακα 3 που ακολουθεί φαίνεται η εξέλιξη του Δημόσιου χρέους των χωρών της ΕΕ για το 2011:

Πίνακας 3: Δημόσιο χρέος των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης 3ο τρίμηνο 2011

Είναι γενικά παραδεκτό, πως ένα θηριώδες εξωτερικό χρέος της τάξης του 160 – 170% του ΑΕΠ, συνδυαζόμενο με την παρατεταμένη ύφεση που προβλέπεται κοντά στο 7-8% για φέτος, είναι εντελώς αδύνατον να εξυπηρετηθεί. Γνωρίζοντας αυτό το γεγονός, οι εταίροι μας πρόσφεραν μια περίοδο χάριτος αναλαμβάνοντας την εξυπηρέτηση του χρέους, με μόνη υποχρέωση της χώρας μας να ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό της και να επιστρέψει σε πρωτογενή πλεονάσματα σε 1-2 χρόνια. Έχω βάσιμες ενδείξεις να πιστεύω πως το σκεπτικό ήταν πως αν πετυχαίναμε αυτόν τον στόχο και συγχρόνως καταφέρναμε να αναδιαρθρώσουμε την οικονομία μας αλλάζοντας το λάθος μοντέλο ανάπτυξης (κρατικοδίαιτη κατανάλωση, πελατειακές σχέσεις, εξαρτώμενος από το κράτος ιδιωτικός τομέας, βαθιά αναποτελεσματικό τραπεζικό σύστημα, εντελώς αντιπαραγωγικός δημόσιος τομέας), με ένα καινούριο που να στηρίζεται την παραγωγικότητα, στην συρρίκνωση του κράτους, στην ενίσχυση των συγκριτικών μας πλεονεκτημάτων (πρωτογενής τομέας, ναυτιλία, τουρισμός) και της καινοτόμας εξωστρεφούς επιχειρηματικότητας, το αμέσως επόμενο βήμα θα ήταν ένα ακόμη «κούρεμα» του δημόσιου χρέους μας στα επίπεδα του 80% περίπου του ΑΕΠ μας. Αυτά όλα θα μπορούσαν συνδυαστικά να μας οδηγήσουν στην ανάκτηση της εμπιστοσύνης από τις αγορές και την επανένταξη της χώρας σε κανονικές ροές χρηματοδότησης μετά από μερικά χρόνια.

Εδώ στεκόμαστε αυτή την στιγμή ως χώρα, ως οικονομία και ως Έθνος αγαπητές/οι μου. Στεκόμαστε ακίνητοι, θυμωμένοι, απογοητευμένοι και ξύνουμε απορώντας τα «σοφά» μας κεφάλια, αναλογιζόμενοι τι να κάνουμε. Κι όμως, είναι τόσο απλά τα πράγματα! Τρεις είναι οι εναλλακτικές μας:

1. Ακολουθούμε το ΚΚΕ. Βγαίνουμε από την Ευρωζώνη και την Ευρωπαϊκή Ένωση και γινόμαστε μια ηλιόλουστη, Βόρεια Κορέα, απομονωμένη στην άκρη της Βαλκανικής. Οι εκλογές έδειξαν ότι αυτό το μοντέλο απορρίφθηκε μετ’ επαίνων από τον Ελληνικό Λαό.
2. Καταγγέλλουμε την δανειακή σύμβαση και το μνημόνιο είτε απευθείας είτε αναζητώντας μια συνολική επαναδιαπραγμάτευσή τους που  δεν θα γίνει αποδεκτή από τους δανειστές μας (άλλο πράγμα μια μικρή επιμήκυνση που θα καταστήσει πιο υποφερτή την δημοσιονομική προσαρμογή προς ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς). Άμεση συνέπεια, η οικειοθελής αποχώρηση από την Ευρωζώνη, με παράλληλη εισαγωγή εθνικού νομίσματος και πολιτικός αγώνας για παραμονή στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τη συνθήκη Σένγκεν. Σε αυτή την περίπτωση αναλαμβάνουμε τα ρίσκα αυτού του δραματικού εγχειρήματος και αρχίζουμε μια μοναχική και αμφίβολης έκβασης πορεία, έναν Γολγοθά προς την επιβίωση και την ανάπτυξη. Μια πορεία όπου θα έχουν χαθεί (σχεδόν) όλα τα Ευρωπαϊκά κεκτημένα που τώρα θεωρούνται αυτονόητα. Έναν Γολγοθά χωρίς συμπαραστάτες, χωρίς εξωτερικό δανεισμό, χωρίς τις «παράπλευρες» εισροές ευρωπαϊκών κεφαλαίων με τη μορφή επιδοτήσεων  και πακέτων σύγκλισης. Η αλήθεια είναι πως αυτή η πορεία για να έχει έστω κάποιες πιθανότητες επιτυχίας θα πρέπει να ξεκινήσει από μια εισοδηματική βάση αρχικά τουλάχιστον κατά 50-80% μειωμένη σε σχέση με τη ΣΗΜΕΡΙΝΗ (για την οποία ειρήσθω εν παρόδω έχουν περισσέψει οι διαμαρτυρίες) και η οποία πολύ γρήγορα θα αρχίσει να «ροκανίζεται» και από τον πληθωρισμό. Επίσης, θα αντιμετωπίσουμε μια ανεργία μεγαλύτερη αρχικά της σημερινής (σχεδόν διπλάσια!) και μια οικονομία τσακισμένη από το σοκ της αλλαγής νομίσματος. Οπωσδήποτε κατά τη γνώμη μου, αν διαλέξουμε αυτή την λύση, θα πρέπει να την έχουμε σχεδιάσει και προετοιμάσει πολύ καλά αλλιώς κινδυνεύει να αποδειχθεί μπούμερανγκ και να οδηγήσει τη χώρα μέσα από έκρυθμες καταστάσεις, σε περιπέτειες και δυνητικά στην καταστροφή. Αυτή είναι εν πολλοίς η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ, της Χ.Α. αλλά και των ΑΝΕΛ.
3. Το παλεύουμε μέσα στην δανειακή σύμβαση και το μνημόνιο επιδιώκοντας μικρές βελτιωτικές κινήσεις ώστε να ελαφρυνθούν από τα βάρη αυτοί που πιέζονται περισσότερο. Για να γίνει αυτό, χρειάζεται αστραπιαίες και αποφασιστικές κινήσεις προς την κατεύθυνση της αλλαγής του οικονομικού μοντέλου στα σημεία που αναφέραμε πιο πάνω. Χρειάζεται απαραίτητα την εκ βάθρων αλλαγή ολόκληρης της χώρας, με ανανέωση του πολιτικού συστήματος (κόμματα αρχών και καινούριο άφθαρτο πολιτικό προσωπικό), αναδιάρθρωση του Δημόσιου Τομέα, καταιγιστικές αλλαγές στο Τραπεζικό σύστημα, στήριξη της επιχειρηματικότητας του μη κρατικοδίαιτου ιδιωτικού τομέα, εγκαθίδρυση δικαιοσύνης και τιμωρίας όσων έκλεψαν και όσων αποπειραθούν να κλέψουν στο μέλλον και πολλά άλλα. Εάν αλλάξουμε ως κράτος, ως κοινωνία και ως οικονομία αρκετά πειστικά και αποτελεσματικά, τότε η Ανάπτυξη θα έρθει φυσιολογικά και κυρίως θα έχουμε κάνει το αποφασιστικό βήμα ώστε να μας προσφερθεί στη συνέχεια η ανακουφιστική απομείωση (ή έστω η ευρωπαϊκή εγγύηση για αυτό, μέσω μηχανισμών που όπως δείχνουν τα πράγματα είναι πολύ πιθανόν να δημιουργηθούν στην ΝΕΑ ευρωζώνη) του τερατώδους δημόσιου εξωτερικού μας χρέους που μπορεί να γίνει πραγματικότητα με απλές πολιτικές αποφάσεις στο βαθμό που αυτό είναι πια διακρατικό (χρωστάμε σε κράτη και στην ΕΚΤ και όχι πια σε ιδιώτες επενδυτές). Η πορεία αυτή, προϋποθέτει μια (μικρή ή μεγάλη ανάλογα με τις επιτυχίες μας) περίοδο περισσότερων δακρύων και «αίματος», σε αντιστάθμισμα για την  διατήρηση της ελπίδας για ένα καλύτερο μέλλον.

Στην λύση 3  θα πρέπει να στηριχθεί φυσιολογικά η πορεία της παρούσης κυβέρνησης και ότι άλλο ελπίζουμε, πιστεύουμε ή ευχόμαστε είναι απλώς αδύνατον να γίνει πραγματικότητα. Χρειάζεται ρεαλισμός και υπομονή. Πρέπει όλοι να είμαστε προετοιμασμένοι για περισσότερες θυσίες. Κυρίως από μέρους αυτών που ακόμη δεν «άγγιξε» αρκετά η παρούσα δύσκολη κατάσταση. Αλλιώς, υπάρχει πάντα η προσφυγή στην «κουρτίνα 2» του ΣΥΡΙΖΑ, όπου όμως υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες να μας περιμένει το ΖΟΝΓΚ! Η επιλογή του «κουτιού» του ΚΚΕ μας εξασφαλίζει μάλλον την συμπαθητική (;) συγκατάβαση ολόκληρου του πολιτισμένου κόσμου και ως μπόνους το πορτραίτο του ΚΙΜ ΓΙΟΝΓΚ ΟΥΝ σε χρυσοποίκιλτη  νεορεαλιστική σοσιαλιστική κορνίζα.

Akenaton