Η αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων

Σημείο – κλειδί για τον περιορισμό και την καλύτερη λειτουργία του δημόσιου τομέα, αποτελεί η αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων. Πάνω σε αυτό το θέμα έχουν χυθεί ποταμοί μελάνης και έχουν ξοδευτεί μεγάλες ποσότητες φαιής ουσίας (υπαρκτής άμα τε ανύπαρκτης). Επιτρέψτε μου να προσθέσω κι εγώ στο θέμα μερικές σταγόνες ηλεκτρονικής εικονικής μελάνης και λίγα γραμμάρια φαιής ουσίας – υπαρκτής ή ανύπαρκτης η κρίση σας θα φανερώσει.

Είχα γράψει παλιότερα πως «το μελλοντικό μας δημόσιο ή θα είναι ένα δημόσιο on line ή δεν θα υπάρξει!». Εξακολουθώ να πιστεύω το ίδιο πράγμα, μονάχα που τώρα το πιστεύω με περισσότερη θέρμη. Νομίζω πως ο κύριος λόγος που δυσλειτουργεί ο δημόσιος τομέας όντας πνιγμένος στην διαφθορά και την γραφειοκρατία, είναι το γεγονός πως αρνείται να εισέλθει επιτέλους στην ψηφιακή εποχή, με πλήρη συνδεσιμότητα των υπηρεσιών και on line πάντα ακόμη και τον τελευταίο «υπάλληλο -  κόμβο» του συστήματος, στο τελευταίο κατσάβραχο της Πίνδου, στο τελευταίο ψαροχώρι  του Αιγαίου πελάγους. Τεχνολογίες που χρησιμοποιούν όλοι οι πιτσιρικάδες της χώρας για να επικοινωνούν και να ανταλλάσσουν μεταξύ τους ψηφιακό υλικό, το ελληνικό δημόσιο αρνείται πεισματικά να τις υιοθετήσει!

Αυτή η μελλοντική εικόνα του δημόσιου τομέα, αυτή η αυτονόητη όσο και απαραίτητη ψηφιακή σύγκλιση με τους παραγωγικούς δημόσιους τομείς αναπτυγμένων κοινωνιών, είναι που θέτει εκ των πραγμάτων και το σπουδαιότερο κριτήριο της αξιολόγησης των δημόσιων υπαλλήλων σε όποια θέση και αν εργάζονται στον δημόσιο τομέα πλην ελαχίστων και ρητών εξαιρέσεων. Η γνώση, εμπειρία και διάθεση για χρήση Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και κάθε είδους ψηφιακής τεχνολογίας που επιτρέπει μέγιστη συνδεσιμότητα  μεταξύ των δημόσιων δομών και συνεπάγεται ταχύτατη εξυπηρέτηση των πολιτών – πελατών, είναι ευτυχώς μια παράμετρος που μπορεί να μετρηθεί αντικειμενικά και να αξιολογηθεί χωρίς τις υποψίες φαβοριτισμού ακόμη και στο δικό μας φαυλεπίφαυλο δημόσιο τομέα.

Συνήθως, οι δημόσιοι υπάλληλοι πιστοποιούν τις όποιες γνώσεις τους στις νέες τεχνολογίες μέσω κάποιων «πτυχίων» που εκδίδονται από πιστοποιημένους προς τούτο ιδιώτες φορείς. Δεν θα αναφερθώ εκτενώς σε αυτό το θέμα, αλλά γνωρίζοντας πως υπάρχουν υπάλληλοι εφοδιασμένοι με πιστοποιητικό που τους καθιστά «ειδικούς» (expert!) στην γνώση και χρήση μιας σειράς απαραίτητου λογισμικού (MS office, Windows, κλπ), την ώρα που οι ίδιοι  μετά μεγίστης δυσκολίας μπορούν καν να «ανοίξουν» και να κλείσουν τον  υπολογιστή τους, προτείνω τέτοιου είδους «πτυχία» να μην ληφθούν καν υπόψη στην εν λόγω αξιολόγηση όπως και σε οποιαδήποτε μελλοντική πρόσληψη υπαλλήλων στο ελληνικό δημόσιο.

Ας δούμε τι πρέπει να γίνει στην πράξη. Προτείνω να εξετασθούν όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι προς αξιολόγηση στην γνώση και χρήση των νέων τεχνολογιών με επιστημονικό τρόπο και εξεταστική διαδικασία που θα σχεδιασθεί, θα πραγματοποιηθεί και  θα πιστοποιηθεί από τα Πολυτεχνεία της χώρας και ειδικότερα από τις σχολές Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών. Με αυτό τον τρόπο, θα εξασφαλισθεί εκτός από το αδιάβλητο της διαδικασίας και κάποια μεταβίβαση πόρων προς τα Πολυτεχνεία μέσω ανάθεσης πραγματικού και μετρήσιμου έργου που θα παρέχουν προς το δημόσιο. Τα ίδια ανώτατα ιδρύματα θα αναλάβουν αργότερα να πιστοποιούν τις σχετικές γνώσεις και για όλους ανεξαιρέτως τους υπαλλήλους που θα προσληφθούν στο μέλλον από το δημόσιο.

Η αξιολόγηση των δημόσιων υπαλλήλων, συμπληρωματικά μπορεί να περιλαμβάνει έναν ενδελεχή έλεγχο των δικαιολογητικών (πτυχίων, βεβαιώσεων προϋπηρεσίας, ξένες γλώσσες, κλπ) βάσει των οποίων έχουν προσληφθεί, και φυσικά όποιοι έχουν προσληφθεί με ανύπαρκτα ή πλαστά δικαιολογητικά θα «βλέπουν» αμέσως την έξοδο από το δημόσιο μέσω άμεσης απόλυσης. Τέλος, συμπληρωματικά και για την δημιουργία ενός  πλήρους φακέλου για κάθε υπάλληλο, μπορεί να οργανωθεί και ένα τεστ δεξιοτήτων και γνώσεων ανάλογο με αυτό που πραγματοποίησε ο ΑΣΕΠ προ ετών, και στο οποίο μετείχαν τελικά πάνω από 100.000 άτομα. Ένα τέτοιο τεστ σχεδιασμένο σωστά πάλι από ανώτατα ιδρύματα της χώρας ή τον ίδιο τον ΑΣΕΠ, μπορεί πολύ γρήγορα, οικονομικά και κυρίως αδιάβλητα, να δώσει μιαν ακόμη αξιόπιστη εικόνα της συγκρότησης του υπαλληλικού δυναμικού που εργάζεται στον δημόσιο τομέα.

Όπως είδατε, μέχρι εδώ, πουθενά δεν μπορεί κάποιος να κατηγορήσει μια τέτοιου είδους διαδικασία αξιολόγησης, ως διαβλητή, ενέχουσα το στοιχείο του φαβοριτισμού ή της κομματοκρατίας. Να σημειώσω εδώ πως κατά την γνώμη μου, και αφού προσδιοριστούν οι ανάγκες του δημοσίου σε προσωπικό αντίστοιχων τυπικών προσόντων, για την κάλυψη των αντίστοιχων θέσεων θα πρέπει να προτιμούνται υπάλληλοι κατά σειρά επιτυχίας αρχικά στην δοκιμασία γνώσης και χρήσης των νέων τεχνολογιών και σε περιπτώσεις ισοβαθμιών να μετρούν κατόπιν και οι επιδόσεις στο αντίστοιχο τεστ δεξιοτήτων και γνώσεων. Έτσι, με αδιάβλητο και οργανωμένο τρόπο και κυρίως σε σύντομο χρονικό διάστημα, θα μπορέσουμε επιτέλους να οργανώσουμε ένα «on line» δημόσιο, που να εξυπηρετεί καλύτερα και γρηγορότερα τον πολίτη αφού θα έχει μειωθεί η γραφειοκρατία, χωρίς μεγάλη διαφθορά επίσης, αφού οι σχέσεις υπαλλήλου – πολίτη θα έχουν σε μεγάλο βαθμό από-προσωποποιηθεί.

Είναι φανερό λοιπόν, πως αυτοί που ισχυρίζονται πως είναι δύσκολο να αξιολογηθούν οι δημόσιοι υπάλληλοι αδιάβλητα και γρήγορα, δεν λαμβάνουν καθόλου υπόψη τους το είδος του δημοσίου που θα θέλαμε να έχουμε στο άμεσο μέλλον. Φυσικά και δεν θέλουμε να αναπαράξουμε το ίδιο ογκώδες, αναποτελεσματικό, φαύλο και δυσκίνητο δημόσιο. Ο μόνος τρόπος για να το πετύχουμε αυτό είναι να εισάγουμε στην λειτουργία του μαζικά τις νέες τεχνολογίες όπως παντού στον αναπτυγμένο κόσμο. Για να το πετύχουμε αυτό χρειαζόμαστε υπαλλήλους που γνωρίζουν και θέλουν να χρησιμοποιήσουν αυτές τις τεχνολογίες. Άρα τα κριτήρια για την αξιολόγησή τους πρέπει να αλλάξουν και να προταχθούν αυτά που θα βοηθήσουν στην δημιουργία αυτού του σύγχρονου δημόσιου που όλοι ονειρευόμαστε. Ο τρόπος μέτρησης αυτών των κρίσιμων κριτηρίων, έχει περιγραφεί παραπάνω και ελπίζω σύντομα να υιοθετηθεί κάτι ανάλογο από το υπουργείο διοικητικής μεταρρύθμισης.

Akenaton