Δύσκολη αλλά όχι αδύνατη η επαναδιαπραγμάτευση

Δύσκολη αλλά όχι αδύνατη η επαναδιαπραγμάτευση. Αυτό είναι το κλίμα που διαφαίνεται τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό της χώρας, λίγες ημέρες πριν από τις κρίσιμες συνομιλίες του Αντ. Σαμαρά στην Ευρώπη. Από την πλευρά της κυβέρνησης και ορθώς, εκφράζεται συγκρατημένη αισιοδοξία ότι θα γίνουν κατανοητές οι θέσεις της Ελλάδας από Μέρκελ και Ολάντ. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο πρωθυπουργός στη συνάντηση που θα έχει με τους Ευρωπαίους ηγέτες θα καταθέσει το σχέδιο της κυβέρνησής του για το τι προτίθεται να κάνει και για το ποια μέτρα δεσμεύεται να πάρει.

Θα συζητήσει μαζί τους το ενδεχόμενο παράταση του χρόνου προσαρμογής, ωστόσο, οι οριστικές αποφάσεις είναι αδύνατο να ληφθούν τώρα, κάτι που θα γίνει τον επόμενο μήνα, αφού δημοσιοποιηθεί η έκθεση της τρόικας και συνεδριάσει η Σύνοδος Κορυφής για να ολοκληρώσει το σχέδιο για την Ελλάδα. Φυσικά, στο τραπέζι βρίσκεται ξανά και το σχέδιο για νέο κούρεμα, κάτι που όμως απαιτεί πολύ συζήτηση και έχει πολλές τεχνικές λεπτομέρειες.

Σύμφωνα με τους Financial Times, κατά τις συναντήσεις του σε Βερολίνο και Παρίσι ο Αντώνης Σαμαρά θα ζητήσει διετή επιμήκυνση του ελληνικού προγράμματος, έτσι ώστε η ετήσια μείωση του ελλείμματος να περιοριστεί στο 1,5% του ΑΕΠ αντί 2,5% που προβλέπεται τώρα. Πηγές ωστόσο στην Αθήνα διευκρίνιζαν για το δημοσίευμα ότι προς το παρόν είναι ένα από τα σενάρια που εξετάζονται, χωρίς να υπάρχει κάτι συγκεκριμένο.

Κρίσιμο θεωρείται για την Ελλάδα, αλλά και γενικά για την ευρωπαϊκή κρίση, η συνάντηση που θα έχουν Μέρκελ και Ολάντ στις 23 Αυγούστου, μια ημέρα πριν το ραντεβού Σαμαρά – Μέρκελ. Οπως και να έχει, ο Σαμαράς θα δώσει «μάχη με τα θηρία», με τις εμμονές ξένων για ελληνική χρεοκοπία, με τους οπαδούς της δραχμής, αλλά και με τα προεκλογικά παιχνίδια στη Γερμανία.

Κι ενώ οι πιέσεις, από μέσα ενημέρωσης ειδικά, για έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ και χρεοκοπία, αυξάνονται, επίσημοι αξιωματούχοι δείχνουν να αλλάζουν στάση, δίνοντας ελπίδες επίλυσης του προβλήματος. Στο πλευρό του Σαμαρά και στο αίτημά του για επιμήκυνση, στέκεται τώρα και ο Γερμανός υπουργός Eξωτερικών Γκουίντο Βεστερβέλε ο οποίος τάχθηκε υπέρ του ελληνικού αιτήματος. «Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τον χρόνο που χάθηκε με τις ελληνικές εκλογές» δήλωσε. Και αυτό επιβάλλει ευελιξία σε χρονικά θέματα. Αυτό δεν αγγίζει ωστόσο τους όρους του μνημονίου. «Είναι σαφές ότι δεν θα υπάρξουν ουσιαστικές αλλαγές σε αυτό» είπε.

Σύμφωνα με πληροφορίες του γερμανικού Τύπου, ο Βεστερβέλε προετοιμάζει μία κοινή εκδήλωση με όλους τους εν ζωή πρώην υπουργούς Εξωτερικών της Γερμανίας, ανεξαρτήτως κομματικής προέλευσης και με σύνθημα «Μαζί για την Ευρώπη».

Πρόκειται για μια διαφορετική φωνή στον κυβερνητικό συνασπισμό και έρχεται την ίδια ημέρα που ο κυβερνητικός εκπρόσωπος δήλωσε ότι η Μέρκελ θα ακούσει τον Σαμαρά, θα ζητήσει να τηρηθούν οι δεσμεύσεις αλλά αφήνει ανοικτό παράθυρο για διετή παράταση εφαρμογής των μέτρων.
«Η Αθήνα πρέπει να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις» τόνισε ο εκπρόσωπος των κοινοβουλευτικής ομάδας της Χριστιανοκοινωνικής Ένωσης της Βαυαρίας (αδελφού κόμματος των Χριστιανοδημοκρατών) Στέφαν Μίλερ. Για εμάς, πρόσθεσε, είναι ξεκάθαρο ότι «δεν θα υπάρξουν νέες διαπραγματεύσεις ούτε σχετικά με την ουσία ούτε σχετικά με το χρονοδιάγραμμα. Κάθε εβδομάδα παράταση κοστίζει στους φορολογούμενους ένα “κάρο” χρήματα». Σαφής η απάντηση που έδωσε στον Βεστερβέλε και δείχνει ότι στη Γερμανία επικρατεί διχασμός για το ελληνικό πρόβλημα.

Η Γερμανία μπήκε ήδη σε προεκλογική περίοδο και το ελληνικό πρόβλημα θα είναι στην πρώτη γραμμή των πολιτικών παιχνιδιών. Οι «σκληροί» της Γερμανίας, κυρίως φιλελεύθεροι και χριστιανοκοινωνιστές θα εξαπολύουν επιθέσεις κατά της Ελλάδας, Σοσιαλιστές φυσικά θα είναι υπέρ της εξεύρεσης λύσης ενώ η Μέρκελ θα προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στη σκληρή γραμμή και στο φόβο διάλυσης της ευρωζώνης. Η καγκελάριος μιλώντας από τον Καναδά τόνισε ότι «δημοσιονομική πειθαρχία, προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης και το «να μη ζεις με δανεικά (…) , «αυτή είναι η σωστή λύση και για την ευρωζώνη»,ενώ ο αντικαγκελάριος Φίλιπ Ρέσλερ ήταν πολύ πιο ευθύς: «Δεν μπορεί να γίνουν εκπτώσεις στις μεταρρυθμίσεις. Είναι καθοριστικής σημασίας για την αξιοπιστία της ευρωζώνης, να επιμένει η ηγεσία της στην τήρηση των κανόνων» επανέλαβε σήμερα μιλώντας στο πρώτο κανάλι της γερμανικής τηλεόρασης (ARD).

Ο κ. Ρέσλερ εμφανίσθηκε απορριπτικός στην πιθανότητα τρίτου πακέτου βοήθειας προς την Ελλάδα, χώρα, χωρίς πάντως να τοποθετηθεί στο ερώτημα αν θα έπρεπε να χορηγηθεί στην Αθήνα περισσότερος χρόνος για την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων.

Από την άλλη, σε νέες δηλώσεις του ο Γκ. Σρέντερ άασκησε αυστηρή κριτική στη στάση του αντικαγκελάριου έναντι της Ελλάδας. «Η Άνγκελα Μέρκελ «πρέπει να ανακαλέσει στην τάξη τον Ρέσλερ» δήλωσε ο σοσιαλδημοκράτης πρώην καγκελάριος στο πρώτο κανάλι της δημόσιας τηλεόρασης ARD. «Η στάση του», πρόσθεσε, θέτει υπό κίνδυνο την ενότητα της Ευρώπης και αποτελεί κάτι «που δεν αξίζει στους Έλληνες».

Τέλος, στη Γερμανία αίσθηση έκανε το σκληρό ρεπορτάζ του Spiegel για την Ελλάδα ότι η Αγγελα Μέρκελ δεν μπορεί να προχωρήσει σε παραχωρήσεις απέναντι στην Ελλάδα για λόγους ενδοκυβερνητικών ισορροπιών. Σε άλλο δημοσίευμα του Der Spiegel γίνεται λόγος για αποτυχία της κ. Μέρκελ να σώσει την Ελλάδα από τη χρεοκοπία. «Εάν ο στόχος της Μέρκελ και των συμμάχων της ήταν να σώσουν την Ελλάδα από τη χρεοκοπία, τότε απέτυχαν. Το μόνο που κατάφεραν τα μέτρα λιτότητας ήταν να επιδεινώσουν την κρίση και να αυξήσουν το χρέος», σημειώνεται χαρακτηριστικά και επαναλαμβάνεται η εκτίμηση η Ελλάδα δεν θα καταφέρει τελικά να αποφύγει την χρεοκοπία.

Οικονομολόγοι

Πάντως, υπάρχουν και ορισμένα ενθαρρυντικά στοιχεία όπως π.χ. η δημοσκόπηση του που αναφέρει ότι 45 από συνολικά 64 οικονομολόγους, δηλαδή ποσοστό 70%, προέβλεψαν ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει μέσα στο επόμενο 12μηνο να αποτελεί μέλος της ευρωζώνης.
Στην προηγούμενη ανάλογη δημοσκόπηση, το Μάιο, το αντίστοιχο ποσοστό κυμαινόταν στο 55% (35 από 64 οικονομολόγοι).

Επίσης, η Alpha Bank τονίζει ότι ο περιορισμός της ύφεσης μπορεί να επιτευχθεί με την εξασφάλιση της συνέχισης της χρηματοδότησης της χώρας από το πρώτο και το δεύτερο Πακέτο Χρηματοδοτικής Ενίσχυσης από τη Ζώνη του Ευρώ και το ΔΝΤ, καθώς και με τη συνεπαγόμενη επιστροφή των καταθέσεων στις τράπεζες και την ενίσχυση της ρευστότητας στην οικονομία.

Επίσης με την πλήρη υλοποίηση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) και είσπραξη των πόρων από τα διαρθρωτικά ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την αξιοποίηση των δυνατοτήτων χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων καθώς και με την πραγματική επιτάχυνση των αποκρατικοποιήσεων και την προσέλκυση ξένων κεφαλαίων.

Τέλος, αναφέρουν οι αναλυτές, ο περιορισμός της ύφεσης μπορεί να επιτευχθεί με την πλήρη εξουδετέρωση κάθε σκέψης ή επιδίωξης ή συζήτησης για έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, ή οποία έτσι κι αλλιώς δεν αφορά την Ελλάδα.

Σενάριο

Εάν αποδεχόταν μια απομείωση της αξίας των ελληνικών κρατικών ομολόγων που διακρατεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) θα βοηθούσε την Αθήνα και θα καθησύχαζε τους επενδυτές που φοβούνται ότι θα υποστούν νέες ζημίες, αλλά μια τέτοια κίνηση συναντά σφοδρή αντίσταση στο εσωτερικό της, υποστηρίζει σε σημερινό ρεπορτάζ του το πρακτορείο ειδήσεων Reuters.

Η Ελλάδα απέχει πολύ από το να εκπληρώσει τους όρους της δεύτερης δανειακής σύμβασης και παρότι κυβερνητικοί αξιωματούχοι κρατών-μελών της ευρωζώνης εκδηλώνουν όλο και περισσότερη ανυπομονησία, ταυτόχρονα ανησυχούν για τον κίνδυνο μια έξοδος της χώρας από την 17μελή ευρωζώνη να πυροδοτήσει κλιμάκωση των πιέσεων των αγορών στην Ισπανία και την Ιταλία και να κλιμακώσει την κρίση χρέους.

Εάν αποφάσιζε να προχωρήσει εθελοντικά σε απομείωση (το λεγόμενο Official Sector Involvement, ή OSI) η ΕΚΤ θα μείωνε το συνολικό ποσό του ελληνικού χρέους, ενώ θα άμβλυνε τις ανησυχίες των αγορών.

Όταν οι ιδιώτες πιστωτές της Ελλάδας είχαν δεχθεί την απομείωση της αξίας των ομολόγων που διακρατούσαν (PSI) στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους νωρίτερα φέτος, η ΕΚΤ δεν είχε συμμετάσχει. Επενδυτές εκφράζουν ανησυχία πως το ίδιο μπορεί να συμβεί και σε ενδεχόμενη νέα αναδιάρθρωση.