«Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, έχω ξεπεράσει τα 40 χρόνια που βρίσκομαι μέσα στη διαδικασία της εκπαίδευσης. Όλες αυτές τις δεκαετίες πάντα το ζητούμενο, από όλους τους φορείς της εκπαίδευσης και εκπαιδευτικούς και συνδικαλιστικούς, ήταν η ανάγκη της αξιολόγησης. Όταν μιλάμε για αξιολόγηση, δεν σημαίνει ότι μετά τον μαθητή πρέπει να πάμε στον δάσκαλο. Η αξιολόγηση είναι ένα σύνθετο σύστημα. Χρειάζεται ένας ευρύτερος στρατηγικός σχεδιασμός που να αγκαλιάζει όλες τις παραμέτρους που έχουν σχέση με το εκπαιδευτικό σύστημα και αυτές να αξιολογούνται με στόχο να τροφοδοτούν και να βελτιώνουν το εκπαιδευτικό σύστημα».
Ετσι ξεκίνησε την ομιλία του στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής Σωτήρης Γκλαβάς , ενώ υπογράμμισε τα εξής:
Α.Σε καμία περίπτωση η αξιολόγηση δεν είναι αυτοσκοπός και δεν αποτελεί στοιχείο είτε τιμωρίας των εκπαιδευτικών, είτε οποιασδήποτε άλλης βαθμολογικής ή μισθολογικής εξέλιξης. Υπ' αυτήν την έννοια, η τοποθέτησή μου μόνο σε αυτό το πλαίσιο μπορεί να θεωρηθεί. Πιστεύω, λοιπόν, ότι όλοι και όλα πρέπει να αξιολογούνται στην εκπαίδευση και πρώτα απ' όλα πρέπει να αξιολογείται η ίδια η Πολιτεία και οι φορείς της που έχουν σχέση με την εκπαίδευση, από το Υπουργείο Παιδείας μέχρι και την τελευταία σχολική μονάδα. Όλα αυτά, όμως, πρέπει να ενταχθούν μέσα σε ένα οργανωμένο σύστημα αξιολόγησης, όπου το κάθε πράγμα θα έχει το συγκεκριμένο ρόλο του και θα επιδιώκει ένα και μόνο πράγμα• την ποιοτική αναβάθμιση του σχολείου μας.
Β.Σε αυτό, λοιπόν, το πλαίσιο μπορούν όλα να συζητηθούν, ξεκινώντας από την αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας και του εκπαιδευτικού. Ας μη ξεχνάμε ότι εκεί στοχεύει όλη η διεθνής βιβλιογραφία, δηλαδή κινείται στο πλαίσιο της ανάδειξης της μονάδας κυρίως, της αυτοαξιολόγησης και της αυτοεπιμόρφωσης, ως κεντρικού σημείου αναφοράς σε οποιαδήποτε εκπαιδευτική μεταβολή.
Γ.Θέλω να πιστεύω ότι μέσα σε αυτό ακριβώς, θα πρέπει να κινηθεί και το νέο σύστημα το οποίο συζητιέται σήμερα, με τη δημιουργία μιας ανεξάρτητης αρχής. Αλλά, και γενικότερα ότι έχει σχέση με αυτό που τον τελευταίο καιρό ακούγεται ως αξιολόγηση στο εκπαιδευτικό σύστημα, είτε αφορά την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου, είτε την αξιολόγηση της πολιτικής μονάδας, είτε και γενικότερα το έργο του εκπαιδευτικού. Και δεν πρέπει να φοβόμαστε να μιλάμε και για αξιολόγηση του συγκεκριμένου έργου του εκπαιδευτικού. Συνάδελφοι δίνουν ένα μεγάλο αγώνα μέσα στα σχολεία και καταξιώνονται καθημερινά και αξιολογούνται καθημερινά. Για να μην δημιουργείται η εντύπωση, ότι δεν αξιολογούνται οι εκπαιδευτικοί.
Δ.Από εκεί και πέρα όμως, χρειάζεται να αποτιμείται αυτή η δουλειά που κάνουμε μες στο σχολείο, όχι για να μας τιμωρήσει κανένας ή για να μας μειώσει μισθολογικά, αλλά να εκτιμηθεί τι μπορούμε να προσφέρουμε, τι προσφέρουμε και πως μπορούμε αυτό να το κάνουμε καλύτερα. Και για να το κάνουμε καλύτερα, χρειαζόμαστε συμπαράσταση και αυτή η συμπαράσταση σημαίνει επιμόρφωση. Είτε μέσα για την αυτοεπιμόρφωση, είτε ευρύτερη επιμόρφωση μέσα από ένα κεντρικό σύστημα, πρέπει να συνοδεύει οπωσδήποτε οποιαδήποτε λογική αξιολόγησης.
Ε.Και στη συγκεκριμένη περίπτωση, το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής πολιτικής πιστεύει απόλυτα, ότι κανένας δεν θα πάει να αξιολογήσει κάποιον άλλον, εάν προηγουμένως ο ίδιος δεν έχει επιμορφωθεί και δεν είμαστε σίγουροι, ότι μπορεί σε αυτό τον τομέα να ανταποκρίνεται με απόλυτα ικανοποιητικό τρόπο.
Ζ.Με αυτή την έννοια λοιπόν, η επιμόρφωση εντάσσεται ως βασική στρατηγική, και προηγείται οποιασδήποτε άλλης πολιτικής εφαρμογής όσον αφορά, την αξιολόγηση στον εκπαιδευτικό χώρο. Όλα αυτά λοιπόν, τα οποία θα προκύψουν μέσα από τις δομές της αξιολόγησης, μπορεί να αξιοποιηθούν σε πολλά επίπεδα και κυριότερα σε επίπεδο σχεδιασμού μιας σωστής εκπαιδευτικής πολιτικής. Άρα, ας ξεχάσουμε ότι έχει σχέση με τον επιθεωρητισμό. Ας ξεχάσουμε ότι έχει σχέση με λογοδοσίες, οι εκπαιδευτικοί λογοδοτούν καθημερινά στα παιδιά τους, στους γονείς και μέσα στην κοινωνία στην οποία βρίσκονται.
Η.Όμως, σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να αρνηθούμε να βελτιώσουμε αυτό που κάνουμε, να πιστοποιήσουμε αυτό που παρέχουμε και να δώσουμε τη δυνατότητα να ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα και αποφάσεις, για να πάμε παρακάτω ένα βήμα παραπέρα. Σε τελευταία ανάλυση, δεν περιποιεί τιμή ούτε σε μένα ούτε σε κανένα εκπαιδευτικό, όλοι οι άλλοι να μας λένε είστε οι μόνοι που δεν αξιολογήστε και γιατί; Η απάντηση είναι ναι, μας αξιολογούνε οι μαθητές μας, οι γονείς και η κοινωνία αλλά, οπωσδήποτε είμαστε πρόθυμοι να μπούμε και σε οποιαδήποτε αξιολόγηση, η οποία θα διασφαλίζει μια αξιοκρατία, θα διασφαλίζει τέτοιες συνθήκες, ώστε να μην αμφισβητείται και να μην υπάρχει καχυποψία ως προς το τι επιδιώκεται από αυτή την αξιολόγηση. Και βεβαίως, ότι το ζητούμενο είναι η απόδοση του εκπαιδευτικού συστήματος και η ποιότητα της εκπαίδευσης.
Θ.Υπό αυτή την έννοια, θεωρώ ότι χρειάζεται μια ανεξάρτητη αρχή για τον εξής βασικό λόγο, πρώτα-πρώτα έχουμε 30 χρόνια χωρίς οποιοδήποτε σύστημα αξιολόγησης στο εκπαιδευτικό σύστημα και όλα όσα δοκιμάστηκαν δεν πέτυχαν. Υπάρχει μια έντονη καχυποψία μεταξύ αξιολογητή και αξιολογούμενου, όποιος και αν είναι ο ρόλος του αξιολογητή, υπάρχει μια εκ των προτέρων καχυποψία εναντίον του, διότι έχουν ακουστεί πολλά για τον τρόπο που επελέγησαν τα στελέχη της εκπαίδευσης, για τα κριτήρια που χρησιμοποιήθηκαν.
Ι.Άρα, υπάρχει μια καχυποψία, εάν λοιπόν, δεν υπάρχει ένα δευτεροβάθμιο όργανο αντικειμενικό στο οποίο να μπορεί να απευθυνθεί ο εκπαιδευτικός, εάν και όποτε θα υπάρξει αξιολόγηση του συγκεκριμένου εκπαιδευτικού. Ώστε να υπάρχει μια δεύτερη γνώμη, μια δεύτερη κρίση που να τον διασφαλίζει από τυχόν αυθαιρεσία του αξιολογητή, τότε δεν υπάρχει περίπτωση σε αυτόν τον τόπο, να εφαρμοστεί σύστημα αξιολόγησης. Υπάρχει μια αδυναμία που όλοι την γνωρίζουμε, σε όλη τη διοίκηση όταν κάποιος γίνει διευθυντής ή τμηματάρχης, εξελίσσεται από εκεί και πέρα. Στην εκπαίδευση υπάρχει θητεία, υπάρχει εναλλαγή ρόλων.
Κ.Άρα, σε κάποια φάση αξιολογητής και αξιολογούμενος θα βρεθούν κάτω από την ίδια λογική της επιλογής. Αυτό δεν μπορεί να ξεπεραστεί άρα, η πρέπει να αποφασίσουμε ότι τα στελέχη της εκπαίδευσης είναι μεν μόνιμα, αλλά πρέπει όταν επιλεγούν σε κάποια θέση από θέση πια μόνιμης επιλογής να εμπλέκονται μέσα στο θέμα της αξιολόγησης. Διαφορετικά και ίσως είναι και αντικειμενικότερο, θα πρέπει μια άλλη αρχή, έξω από το σύστημα αντικειμενικά αν στραφεί και να μπορεί να παρεμβαίνει πρώτα σε γενικό επίπεδο, σε κεντρικό επίπεδο να αξιολογεί τους πάντες και τα πάντα. Πρώτα από όλα το Υπουργείο Παιδείας και από εκεί και πέρα, να μπορεί να έχει ένα συγκεκριμένο ρόλο, σαφή ρόλο, όσον αφορά τις πιθανές ενστάσεις των συναδέλφων σε οποιοδήποτε επίπεδο και να λειτουργεί ως δευτεροβάθμιο όργανο.
Ετσι ξεκίνησε την ομιλία του στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής Σωτήρης Γκλαβάς , ενώ υπογράμμισε τα εξής:
Α.Σε καμία περίπτωση η αξιολόγηση δεν είναι αυτοσκοπός και δεν αποτελεί στοιχείο είτε τιμωρίας των εκπαιδευτικών, είτε οποιασδήποτε άλλης βαθμολογικής ή μισθολογικής εξέλιξης. Υπ' αυτήν την έννοια, η τοποθέτησή μου μόνο σε αυτό το πλαίσιο μπορεί να θεωρηθεί. Πιστεύω, λοιπόν, ότι όλοι και όλα πρέπει να αξιολογούνται στην εκπαίδευση και πρώτα απ' όλα πρέπει να αξιολογείται η ίδια η Πολιτεία και οι φορείς της που έχουν σχέση με την εκπαίδευση, από το Υπουργείο Παιδείας μέχρι και την τελευταία σχολική μονάδα. Όλα αυτά, όμως, πρέπει να ενταχθούν μέσα σε ένα οργανωμένο σύστημα αξιολόγησης, όπου το κάθε πράγμα θα έχει το συγκεκριμένο ρόλο του και θα επιδιώκει ένα και μόνο πράγμα• την ποιοτική αναβάθμιση του σχολείου μας.
Β.Σε αυτό, λοιπόν, το πλαίσιο μπορούν όλα να συζητηθούν, ξεκινώντας από την αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας και του εκπαιδευτικού. Ας μη ξεχνάμε ότι εκεί στοχεύει όλη η διεθνής βιβλιογραφία, δηλαδή κινείται στο πλαίσιο της ανάδειξης της μονάδας κυρίως, της αυτοαξιολόγησης και της αυτοεπιμόρφωσης, ως κεντρικού σημείου αναφοράς σε οποιαδήποτε εκπαιδευτική μεταβολή.
Γ.Θέλω να πιστεύω ότι μέσα σε αυτό ακριβώς, θα πρέπει να κινηθεί και το νέο σύστημα το οποίο συζητιέται σήμερα, με τη δημιουργία μιας ανεξάρτητης αρχής. Αλλά, και γενικότερα ότι έχει σχέση με αυτό που τον τελευταίο καιρό ακούγεται ως αξιολόγηση στο εκπαιδευτικό σύστημα, είτε αφορά την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου, είτε την αξιολόγηση της πολιτικής μονάδας, είτε και γενικότερα το έργο του εκπαιδευτικού. Και δεν πρέπει να φοβόμαστε να μιλάμε και για αξιολόγηση του συγκεκριμένου έργου του εκπαιδευτικού. Συνάδελφοι δίνουν ένα μεγάλο αγώνα μέσα στα σχολεία και καταξιώνονται καθημερινά και αξιολογούνται καθημερινά. Για να μην δημιουργείται η εντύπωση, ότι δεν αξιολογούνται οι εκπαιδευτικοί.
Δ.Από εκεί και πέρα όμως, χρειάζεται να αποτιμείται αυτή η δουλειά που κάνουμε μες στο σχολείο, όχι για να μας τιμωρήσει κανένας ή για να μας μειώσει μισθολογικά, αλλά να εκτιμηθεί τι μπορούμε να προσφέρουμε, τι προσφέρουμε και πως μπορούμε αυτό να το κάνουμε καλύτερα. Και για να το κάνουμε καλύτερα, χρειαζόμαστε συμπαράσταση και αυτή η συμπαράσταση σημαίνει επιμόρφωση. Είτε μέσα για την αυτοεπιμόρφωση, είτε ευρύτερη επιμόρφωση μέσα από ένα κεντρικό σύστημα, πρέπει να συνοδεύει οπωσδήποτε οποιαδήποτε λογική αξιολόγησης.
Ε.Και στη συγκεκριμένη περίπτωση, το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής πολιτικής πιστεύει απόλυτα, ότι κανένας δεν θα πάει να αξιολογήσει κάποιον άλλον, εάν προηγουμένως ο ίδιος δεν έχει επιμορφωθεί και δεν είμαστε σίγουροι, ότι μπορεί σε αυτό τον τομέα να ανταποκρίνεται με απόλυτα ικανοποιητικό τρόπο.
Ζ.Με αυτή την έννοια λοιπόν, η επιμόρφωση εντάσσεται ως βασική στρατηγική, και προηγείται οποιασδήποτε άλλης πολιτικής εφαρμογής όσον αφορά, την αξιολόγηση στον εκπαιδευτικό χώρο. Όλα αυτά λοιπόν, τα οποία θα προκύψουν μέσα από τις δομές της αξιολόγησης, μπορεί να αξιοποιηθούν σε πολλά επίπεδα και κυριότερα σε επίπεδο σχεδιασμού μιας σωστής εκπαιδευτικής πολιτικής. Άρα, ας ξεχάσουμε ότι έχει σχέση με τον επιθεωρητισμό. Ας ξεχάσουμε ότι έχει σχέση με λογοδοσίες, οι εκπαιδευτικοί λογοδοτούν καθημερινά στα παιδιά τους, στους γονείς και μέσα στην κοινωνία στην οποία βρίσκονται.
Η.Όμως, σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να αρνηθούμε να βελτιώσουμε αυτό που κάνουμε, να πιστοποιήσουμε αυτό που παρέχουμε και να δώσουμε τη δυνατότητα να ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα και αποφάσεις, για να πάμε παρακάτω ένα βήμα παραπέρα. Σε τελευταία ανάλυση, δεν περιποιεί τιμή ούτε σε μένα ούτε σε κανένα εκπαιδευτικό, όλοι οι άλλοι να μας λένε είστε οι μόνοι που δεν αξιολογήστε και γιατί; Η απάντηση είναι ναι, μας αξιολογούνε οι μαθητές μας, οι γονείς και η κοινωνία αλλά, οπωσδήποτε είμαστε πρόθυμοι να μπούμε και σε οποιαδήποτε αξιολόγηση, η οποία θα διασφαλίζει μια αξιοκρατία, θα διασφαλίζει τέτοιες συνθήκες, ώστε να μην αμφισβητείται και να μην υπάρχει καχυποψία ως προς το τι επιδιώκεται από αυτή την αξιολόγηση. Και βεβαίως, ότι το ζητούμενο είναι η απόδοση του εκπαιδευτικού συστήματος και η ποιότητα της εκπαίδευσης.
Θ.Υπό αυτή την έννοια, θεωρώ ότι χρειάζεται μια ανεξάρτητη αρχή για τον εξής βασικό λόγο, πρώτα-πρώτα έχουμε 30 χρόνια χωρίς οποιοδήποτε σύστημα αξιολόγησης στο εκπαιδευτικό σύστημα και όλα όσα δοκιμάστηκαν δεν πέτυχαν. Υπάρχει μια έντονη καχυποψία μεταξύ αξιολογητή και αξιολογούμενου, όποιος και αν είναι ο ρόλος του αξιολογητή, υπάρχει μια εκ των προτέρων καχυποψία εναντίον του, διότι έχουν ακουστεί πολλά για τον τρόπο που επελέγησαν τα στελέχη της εκπαίδευσης, για τα κριτήρια που χρησιμοποιήθηκαν.
Ι.Άρα, υπάρχει μια καχυποψία, εάν λοιπόν, δεν υπάρχει ένα δευτεροβάθμιο όργανο αντικειμενικό στο οποίο να μπορεί να απευθυνθεί ο εκπαιδευτικός, εάν και όποτε θα υπάρξει αξιολόγηση του συγκεκριμένου εκπαιδευτικού. Ώστε να υπάρχει μια δεύτερη γνώμη, μια δεύτερη κρίση που να τον διασφαλίζει από τυχόν αυθαιρεσία του αξιολογητή, τότε δεν υπάρχει περίπτωση σε αυτόν τον τόπο, να εφαρμοστεί σύστημα αξιολόγησης. Υπάρχει μια αδυναμία που όλοι την γνωρίζουμε, σε όλη τη διοίκηση όταν κάποιος γίνει διευθυντής ή τμηματάρχης, εξελίσσεται από εκεί και πέρα. Στην εκπαίδευση υπάρχει θητεία, υπάρχει εναλλαγή ρόλων.
Κ.Άρα, σε κάποια φάση αξιολογητής και αξιολογούμενος θα βρεθούν κάτω από την ίδια λογική της επιλογής. Αυτό δεν μπορεί να ξεπεραστεί άρα, η πρέπει να αποφασίσουμε ότι τα στελέχη της εκπαίδευσης είναι μεν μόνιμα, αλλά πρέπει όταν επιλεγούν σε κάποια θέση από θέση πια μόνιμης επιλογής να εμπλέκονται μέσα στο θέμα της αξιολόγησης. Διαφορετικά και ίσως είναι και αντικειμενικότερο, θα πρέπει μια άλλη αρχή, έξω από το σύστημα αντικειμενικά αν στραφεί και να μπορεί να παρεμβαίνει πρώτα σε γενικό επίπεδο, σε κεντρικό επίπεδο να αξιολογεί τους πάντες και τα πάντα. Πρώτα από όλα το Υπουργείο Παιδείας και από εκεί και πέρα, να μπορεί να έχει ένα συγκεκριμένο ρόλο, σαφή ρόλο, όσον αφορά τις πιθανές ενστάσεις των συναδέλφων σε οποιοδήποτε επίπεδο και να λειτουργεί ως δευτεροβάθμιο όργανο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου