Το σχέδιο της κυβέρνησης για έξοδο στις αγορές τον Απρίλιο

Οι εταίροι δεν θέλουν πολιτική αστάθεια εν όψει και των ευρωεκλογών, γι’ αυτό οι εκπρόσωποι της τρόικας

 αναμένεται, επιστρέφοντας στην Αθήνα, να είναι εγκρατείς

Η προοπτική συμφωνίας για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους, η οριστικοποίηση της οποίας αναμένεται το προσεχές φθινόπωρο, επηρεάζει καταλυτικά τον εκλογικό σχεδιασμό και τη δυναμική των πολιτικών εξελίξεων.


Η σχετική συζήτηση θα ξεκινήσει τον Απρίλιο, όταν επισημοποιηθούν από τη Eurostat η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος και το μέγεθός του. Αλλά κατάληξη δεν πρόκειται να υπάρξει πριν από τις ευρωεκλογές, για να μην μπει στην προεκλογική ατζέντα των κομμάτων στις βόρειες χώρες το ελληνικό ζήτημα και να μην ενισχυθούν ακόμη περισσότερο οι ευρωσκεπτικιστικές δυνάμεις, με την απλουστευτική ανάλυση ότι για μια ακόμη φορά γίνονται «δώρα» στους υπερχρεωμένους της ευρωζώνης.

Αυτονόητο θεωρείται ότι όταν έρθει η ώρα της τελικής κρίσης, οι εταίροι και πιστωτές θα ζητήσουν εθνική δέσμευση, δηλαδή και την υπογραφή της αξιωματικής αντιπολίτευσης, σε οποιαδήποτε συμφωνία για την απομείωση του ελληνικού χρέους, η οποία ασφαλώς και θα περιλαμβάνει όρους.
Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν προβλέπεται να δώσει τη συγκατάθεσή του, επικαλούμενος ότι δεν συμμετείχε στη διαπραγμάτευση, και αυτό εκ των πραγμάτων θα φέρει πολύ κοντά το ενδεχόμενο εκλογών, εφόσον δεν έχουν στηθεί τριπλές κάλπες τον Μάιο (δηλαδή μαζί με τις ευρωεκλογές και τις εκλογές ΟΤΑ). Γιατί σε μια τέτοια περίπτωση έλλειψης διακομματικής συναίνεσης στη χώρα για αυτό το μεγάλο ζήτημα, θεωρείται πολύ πιθανό ότι οι δανειστές θα θελήσουν ένα ξεκαθάρισμα του πολιτικού τοπίου ώστε να ξέρουν ποιος θα είναι ο συνομιλητής τους την επόμενη μέρα.

Αλλωστε, η συμφωνία για το χρέος θέτει εκ των πραγμάτων και το δίλημμα των επόμενων εκλογών: Ποιος είναι ο καταλληλότερος να χειριστεί τη διαπραγμάτευση για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους, που αποτελεί μονόδρομο για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων στη χώρα και την ένταξη στον κύκλο της ανάκαμψης.
Οταν η κυβέρνηση λέει για τον ΣΥΡΙΖΑ ότι δεν θα προλάβει να σκίσει τα Μνημόνια, αυτό ακριβώς εννοεί: ότι αν ολοκληρωθεί η συμφωνία για το χρέος, τότε θα τελειώσει η εποχή των Μνημονίων όπως την ξέρουμε, θα τελειώσουμε και με τους τριμηνιαίους ελέγχους της τρόικας, όπως τους βιώνουμε. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα υπάρχουν ισχυροί δημοσιονομικοί περιορισμοί και αυστηρή εποπτεία, κάθε άλλο, όμως οι συμβολισμοί θα είναι διαφορετικοί και η πιθανότητα επιστροφής στις αγορές θα διαγράφεται στον ορίζοντα.

Η έναρξη της ελληνικής προεδρίας της Ε.Ε. τον Ιανουάριο θα γίνει επισήμως στις 8 Ιανουαρίου με τη συνεδρίαση του Κολεγίου των Επιτρόπων στο Ζάππειο και μια εκδήλωση στο Μέγαρο Μουσικής στην οποία θα παραστούν ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν βαν Ρομπέι και ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς. Στις 13 Ιανουαρίου ο πρωθυπουργός θα παρουσιάσει τις προτεραιότητες της ελληνικής προεδρίας της Ε.Ε. στο Στρασβούργο, ενώ στη διάρκεια του εξαμήνου θα πραγματοποιηθούν τέσσερις Σύνοδοι Κορυφής της Ε.Ε. και πολλά υπουργικά συμβούλια.

Για την κυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά η προεδρία της Ε.Ε. αποτελεί ευκαιρία θετικής δημοσιότητας, αλλά και ενός μορατόριουμ με τους δανειστές προκειμένου να μη διακινδυνευθούν πολιτικά ατυχήματα και αναστάτωση που μπορεί να διαχυθεί στον ευρωπαϊκό Νότο.
Οπως πολλά δείχνουν, οι εταίροι δεν θέλουν πολιτική αστάθεια εδώ στη διάρκεια της ελληνικής προεδρίας, που καταλήγει στις ευρωεκλογές, οι οποίες θα χαρακτηριστούν από την άνοδο λαϊκιστικών και αντιευρωπαϊκών δυνάμεων (το ένα τρίτο των εδρών του Ευρωκοινοβουλίου αναμένεται να καταληφθεί από ευρωβουλευτές τέτοιων κομμάτων). Για το λόγο αυτό οι επικεφαλής του κλιμακίου της τρόικας αναμένεται επιστρέφοντας στην Αθήνα (στις 7 Ιανουαρίου με βάση το μέχρι στιγμής σχεδιασμό) να είναι ασυνήθιστα εγκρατείς.

Κυβερνητικές πηγές προβλέπουν ότι η επόμενη δόση των 4,9 δισ. ευρώ θα καταβληθεί τμηματικά, ακριβώς επειδή η αξιολόγηση δεν πρόκειται να ολοκληρωθεί στην ώρα της. Και εκτιμούν ότι αρκετές εκκρεμότητες θα αφεθούν προκειμένου να μη «στραβώσει» η διαπραγμάτευση και να μην πιεστεί υπερβολικά η ελληνική κυβέρνηση. Είναι ενδεικτικό, για παράδειγμα, ότι η λίστα των 4.000 απολύσεων που προβλέπονται από το Μνημόνιο για το 2013 δεν έχει κλείσει και παρ’ όλα αυτά οι εκπρόσωποι των δανειστών δεν εστιάζουν επιθετικά σ’ αυτό το ευαίσθητο θέμα.

Ορόσημο αποτελεί ο Απρίλιος, όταν η Eurostat αναμένεται να επικυρώσει την επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος. Εχει σημασία σε ποιο ακριβώς ποσό θα προσδιοριστεί, γιατί η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί για στήριξη των ασθενέστερων και χρειάζεται τη δυνατότητα να κάνει μια φιλολαϊκή κίνηση. Εχει, όμως, ακόμη μεγαλύτερη σημασία η εκπλήρωση της δέσμευσης που έχουν αναλάβει οι εταίροι να προχωρήσουν σε ρύθμιση για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους, θέμα που θέτει επιτακτικά το ΔΝΤ.

Είναι σαφές ότι το ζήτημα είναι λιγότερο λογιστικό και περισσότερο πολιτικό. Αμεσο κούρεμα δεν πρόκειται να γίνει, οι μειώσεις επιτοκίων και οι επιμηκύνσεις στο χρόνο αποπληρωμής των δανείων οριακά μόνο αποτελέσματα μπορούν να έχουν, αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αν οι πιστωτές αποφασίσουν να «βγάλουν» το χρέος βιώσιμο μπορούν να το κάνουν.
 

Το μυστικό χαρτί για έξοδο στις αγορές
 
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ παράδειγμα των πολλαπλών «αναγνώσεων» είναι η πρωτοβουλία της Japonica Partners που διοργανώνει συμπόσιο τον προσεχή Φεβρουάριο στο Λονδίνο για το ελληνικό χρέος, ως μέρος της εκστρατείας «Η Ελλάδα είναι A+».

Το μυστικό χαρτί της κυβέρνησης -σύμφωνα με πληροφορίες- είναι ότι εκείνη την περίοδο, πριν δηλαδή από τις ευρωεκλογές του Μαΐου, θα επιχειρήσει μια (ανεπισήμως) εγγυημένη έξοδο στις αγορές, με την έκδοση πενταετούς ομολόγου, του οποίου η αγορά θα είναι βέβαιη από πριν, προκειμένου να αλλάξει η ψυχολογία στην αγορά και να σταλεί ένα ισχυρό μήνυμα αλλαγής κατάστασης εντός και εκτός συνόρων.

Το αδύνατο σημείο αυτού του σχεδιασμού είναι ότι αν, παρ’ όλα αυτά, το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών είναι κακό για την κυβέρνηση, ειδικά για το ΠΑΣΟΚ που βρίσκεται σε μια εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση, την επόμενη μέρα η πίεση του ΣΥΡΙΖΑ για εθνικές εκλογές θα ενταθεί και ατύπως η χώρα θα περάσει σε μακρά προεκλογική περίοδο, κάτι που πάντα λειτουργεί διαλυτικά.

Με άλλα λόγια, δεν απαντιέται εύκολα το ερώτημα αν κάποιες δυνητικές νίκες σε μακροοικονομικό επίπεδο θα έχουν κοινωνικό αντίκτυπο ή θα χαθούν στην… αιθαλομίχλη.



ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΣΠΑΝΟΥ
aspanou@e-typos.com


Δημοσιεύεται στον Τύπο της Κυριακής