Τρεις ταχύτητες στο συνταξιοδοτικό των εκπαιδευτικών

Με τη συµπλήρωση 30 ετών ασφάλισης και του 60ού έτους της ηλικίας δικαιούνται πλήρη σύνταξη οι εκπαιδευτικοί που θεµελίωσαν δικαίωµα µέχρι το τέλος του 2010. Η σχετική ρύθµιση προβλέπεται στον νόµο 3075/2002, ωστόσο δεν έχει εφαρµογή σε όσους κλειδώνουν το δικαίωµα µετά την 1η Ιανουαρίου 2011. Εκτός από τη συγκεκριµένη ρύθµιση -που ισχύει µόνο για τους εκπαιδευτικούς- σε ισχύ βρίσκονται και οι γενικές διατάξεις που αφορούν στους δηµοσίους υπαλλήλους. Οπως τονίζει ο δικηγόρος Διονύσης Ρίζος, που είναι ειδικός σε θέµατα εργατικού και ασφαλιστικού δικαίου, «η βασική διάκριση µε βάση την ηµεροµηνία ασφάλισης ισχύει και στην περίπτωση των εκπαιδευτικών».
Οσοι µπήκαν στην αγορά εργασίας µετά το 1993 ανήκουν στους «νέους» ασφαλισµένους, για τους οποίους εφαρµόζονται ενιαίες ρυθµίσεις στο δηµόσιο και σε όλα τα ταµεία. Για όσους ασφαλίστηκαν

πριν από το 1993 υπάρχουν διαφορετικές… ταχύτητες ανάλογα µε το αν ξεκίνησαν να εργάζονται στο δηµόσιο πριν ή µετά το 1983.

Συγκεκριµένα, προβλέπονται τα εξής για τη συνταξιοδότηση των εκπαιδευτικών:

1. Προσληφθέντες στο Δηµόσιο µέχρι 31 Δεκεµβρίου 1982. Μία σειρά ευνοϊκών ρυθµίσεων δίνουν τη δυνατότητα συνταξιοδότησης ακόµα και ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας σε όσους έχουν προσληφθεί πριν από το 1983. Οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης εξαρτώνται από το έτος συµπλήρωσης των απαιτούµενων για θεµελίωση ετών, ενώ ειδικό καθεστώς ισχύει για τις έγγαµες γυναίκες και τις µητέρες. Ιδιαίτερα σηµαντικό είναι πως οι ασφαλισµένοι της κατηγορίας αυτής δεν επηρεάζονται από τις αλλαγές που έχουν επέλθει µε τον ν. 3865/2010. Εποµένως διατηρούν το ειδικό καθεστώς συνταξιοδότησής τους.
Τρεις ταχύτητες για τους εκπαιδευτικούς
Εδώ πρέπει να επισηµανθεί πως για τους «παλαιούς» ασφαλισµένους όταν εκτός του χρόνου του Δηµοσίου υπάρχει και χρόνος στον ιδιωτικό τοµέα, δεν εφαρµόζονται οι διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης. Κατά συνέπεια, θα πρέπει ο ασφαλισµένος να προβεί στην εξαγορά του χρόνου αυτού εφόσον επιθυµεί να συµπεριληφθεί στον συνολικό συντάξιµο χρόνο του και να προσαυξήσει το ποσό της σύνταξής του.
Το κόστος εξαγοράς που θα κληθεί να καταβάλει ο υπάλληλος είναι το 7% επί των συντάξιµων αποδοχών του για κάθε µήνα που επιθυµεί να εξαγοράσει από τον χρόνο του ιδιωτικού τοµέα.

Προσοχή, καθώς για προσαύξηση της σύνταξης δεν µπορούν να εξαγοραστούν πλασµατικοί χρόνοι παρά µόνο ο στρατός. Το κόστος για αυτή την εξαγορά είναι 6,67% επί των συντάξιµων αποδοχών τη στιγµή της αίτησης.

2. Προσληφθέντες στο Δηµόσιο από 1ης Ιανουαρίου 1983 έως 31 Δεκεµβρίου 1992. Με τη συµπλήρωση 25ετίας «κλειδώνει» το συνταξιοδοτικό δικαίωµα για τους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι µπορούν να αποχωρήσουν όποτε πιάσουν το κατά περίπτωση όριο ηλικίας. Ειδικότερα προβλέπονται τα εξής για όσους έχουν προσληφθεί από το 1983 έως και το 1992:

Άνδρες. Τυχεροί είναι όσοι θεµελιώνουν δικαίωµα µε 25ετία τη διετία 2011-2012, καθώς προβλέπονται µειωµένα όρια συνταξιοδότησης. Για την 25ετία υπολογίζεται και ο χρόνος της στρατιωτικής θητείας εφόσον όµως υποβληθεί αίτηση για την εξαγορά. Εάν προτιµηθούν άλλοι χρόνοι από τους πλασµατικούς, τότε η θεµελίωση δεν γίνεται για τα όρια του 2010, αλλά για εκείνα που ισχύουν από το 2011 και µετά.

Σηµειώνεται πως µπορούν να αξιοποιηθούν τόσο ο χρόνος που διανύεται στο Δηµόσιο όσο και ο χρόνος του ιδιωτικού τοµέα µε βάση τις διατάξεις για τη διαδοχική ασφάλιση. Προσοχή, καθώς ο χρόνος του στρατού και των τέκνων εφόσον εξαγοραστεί προστίθεται αναδροµικά και εποµένως µπορεί να οδηγήσει σε θεµελίωση πριν από την 31η Δεκεµβρίου 2010 (κάτι που οδηγεί σε υψηλότερα όρια ηλικίας).

Στις περιπτώσεις της µειωµένης σύνταξης ισχύουν δύο «ταχύτητες». Για θεµελίωση µέχρι και το τέλος του 2010 η περικοπή είναι 4,5% για κάθε έτος, ενώ από το 2011 πάει στο 6% το έτος (και µέχρι 30% την πενταετία).

Γυναίκες. Η θεµελίωση δικαιώµατος και σε αυτή την περίπτωση γίνεται µε 25ετία, ενώ η «έξοδος» γίνεται µε το κατά περίπτωση όριο ηλικίας. Μπορεί να αξιοποιηθεί ο χρόνος του ιδιωτικού τοµέα (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ) και φυσικά τα έτη ασφάλισης στο Δηµόσιο µε τις διατάξεις για τη διαδοχική ασφάλιση.

Ο απαιτούµενος χρόνος ασφάλισης µπορεί και για τις γυναίκες να συµπληρωθεί µε πλασµατικά έτη. Στις περιπτώσεις µειωµένης σύνταξης προβλέπεται πως το «πέναλτι» είναι 4,5% για κάθε έτος πριν από το 60ό, ενώ από το 2011 και µετά πάει στο 6% τον χρόνο.

Γονείς ανήλικων τέκνων

3. Διαφορετικές ταχύτητες- ανάλογα µε το έτος θεµελίωσης δικαιώµατος – ισχύουν για τους γονείς ανηλίκων τέκνων. Στους κερδισµένους είναι οι άντρες που κλείδωσαν το δικαίωµα τη διετία 2011-2012, καθώς υπάρχει ειδικό καθεστώς συνταξιοδότησης.

Για τη θεµελίωση δικαιώµατος πρέπει να συµπληρωθεί 25ετία και να υπάρχει ανήλικο τέκνο. Στη συνέχεια η «έξοδος» γίνεται όποτε συµπληρωθεί το κατά περίπτωση όριο ηλικίας. Οι γυναίκες µε ανήλικα που θεµελίωσαν δικαίωµα µέχρι το τέλος του 2010 µπορούν να βγουν στη σύνταξη µε τη συµπλήρωση του 50ού έτους. Για τη συµπλήρωση της 25ετίας συµπεριλαµβάνεται τόσο ασφάλιση στον ιδιωτικό όσο και η υπηρεσία στον Δηµόσιο τοµέα, ενώ µετρά και ο πλασµατικός χρόνος τέκνων.

Το 2011 ισχύουν ενιαίες προϋποθέσεις για άντρες και γυναίκες µε ανήλικα, µε το όριο ηλικίας να διαµορφώνεται στο 52ο έτος. Το 2012 η «έξοδος» γίνεται στα 55 έτη

Για τη θεµελίωση δικαιώµατος µετά την 1η Ιανουαρίου 2011 µπορούν να χρησιµοποιήσουν πλασµατικά έτη. Τα έτη των τέκνων, εφόσον έχουν συµπληρώσει 15ετή δηµόσια υπηρεσία, ο στρατός, τα έτη των σπουδών, αλλά και της άδειας ανατροφής. Επιπλέον για την 25ετία προσµετράτε και σε αυτή την περίπτωση ο χρόνος του ιδιωτικού τοµέα.

Πάντως, όσοι γονείς ανηλίκων δεν µπορέσουν να θεµελιώσουν το σχετικό δικαίωµα µέχρι το τέλος του 2012 ακολουθούν πλέον τα αυξηµένα όρια ηλικίας.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ – ΓΙΑΝΝΗΣ ΦΩΣΚΟΛΟΣ
ΕΘΝΟΣ