Οι καταθέσεις (στην Ελβετία) της Ψωροκώσταινας...

Της Σοφίας Βούλτεψη

Ο τραγέλαφος που επικρατεί αυτές τις μέρες σχετικά με τον/την βουλευτή που φέρεται – είδατε πόσο προσεκτική είμαι; - να μετέφερε ένα εκ ευρώ στην Ελβετία εν μέσω δημοσιονομικής κατάρρευσης της χώρας, προκαλεί τουλάχιστον αηδία – και οπωσδήποτε θυμηδία.

Ο Παπαϊωάννου δεν μπορεί να πει το όνομα, ο Διώτης διατάσσει....

κατεπείγουσα (παρακαλώ) έρευνα για να διαπιστωθεί αν το μεταφερθέν στην ελβετική ασφάλεια ποσόν δικαιολογείται από τα δηλωθέντα εισοδήματα του εν λόγω ζάπλουτου εκπροσώπου της χρεοκοπημένης Ελλάδας – στην χρεοκοπία της οποίας έλαβε χωρίς αμφιβολία και ο ίδιος μέρος – ο πρόεδρός της Βουλής ζητεί… ενημέρωση, η Βουλή περιμένει από το υπουργείο των Οικονομικών στοιχεία για τα εμβάσματα του 2011, βουλευτές διαμαρτύρονται διότι, όπως λένε, με αυτόν τον τρόπο στοχοποιείται όλο το πολιτικό σύστημα (να ήταν μόνο γι’ αυτό!) και όσοι διαθέτουν ανάλογα ποσά πετάγονται κάθε τόσο, φωνάζοντας «δεν είμαι εγώ!»! 

Ως γνωστόν, τον περασμένο Νοέμβριο, το πολιτικό σύστημα έπεσε για άλλη μια φορά από τα σύννεφα με αφορμή τις καταγγελίες του Ελληνοελβετού βουλευτή Ιωσήφ Ζησιάδη σχετικά με καταθέσεις Ελλήνων βουλευτών σε ελβετικές τράπεζες. 

Θυμόμαστε όλοι τι σάλος ξεσηκώθηκε τότε. Ο κ. Βενιζέλος μάλιστα μας είχε διαβεβαιώσει ότι «στο πλαίσιο των πληροφοριών που συλλέγει και επεξεργάζεται το Υπουργείο Οικονομικών, σε συνεννόηση με την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα δίδεται ιδιαίτερη προσοχή στον κατάλογο των προσώπων που υπόκεινται σε υποχρέωση υποβολής δήλωσης Πόθεν Έσχες». 

Διαβεβαίωσε μάλιστα πως εφόσον προκύψουν σχετικά στοιχεία για πολιτικά πρόσωπα, αυτά θα διαβιβάζονταν στη Βουλή. 

Όσο για τον Ζησιάδη, που δεν έκανε τίποτε άλλο από το να μεταφέρει συζήτηση στην ελβετική Βουλή, στο πλαίσιο εκπομπής του Π. Τσίμα στο «Μέγκα», βρήκε τον μπελά του! 

Ο κ. Βαγγέλης Αργύρης, πρόεδρος της Επιτροπής Ελέγχου Οικονομικών των Κομμάτων και των Βουλευτών, τον κάλεσε σε αυστηρό ύφος να παρουσιάσει ενώπιον της ελληνικής Βουλής και… εντός 15νθημέρου, όσα στοιχεία διαθέτει περί αδήλωτων καταθέσεων Ελλήνων βουλευτών στην Ελβετία. 

Δεν υπήρχαν καταθέσεις στην Ελβετία… 

Στις 20 Δεκεμβρίου, δημοσιοποιήθηκαν εν χορδαίς και οργάνοις τα Πόθεν Έσχες (λέμε τώρα) για τη χρήση 2009 (οικονομικό έτος 2010) και ενημερωθήκαμε πως ουδείς διαθέτει καταθέσεις στην Ελβετία. 

Τώρα, πληροφορούμεθα πως το 2010 αποκτήσαμε πολιτικό πρόσωπο με καταθέσεις στην Ελβετία. 

Την ίδια μέρα (20 Δεκεμβρίου 2011) κατατέθηκε στη Βουλή το Πρωτόκολλο για την αποφυγή διπλής φορολογίας που υπεγράφη ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ελβετία, το οποίο παρουσιάστηκε ως… «πρώτο βήμα» για την φορολόγηση των ελληνικών καταθέσεων στις ελβετικές τράπεζες. 

Το Πρωτόκολλο προβλέπει μείωση από 10% σε 7%, το ανώτατο ποσοστό του φόρου που μπορεί να επιβάλει η Ελλάδα επί των τόκων που καταβάλλονται σε Έλληνες καταθέτες της Ελβετίας. 

Δηλαδή, αντί να επιβληθεί υπερφορολόγηση, ώστε να υποχρεωθούν να φέρουν τα χρήματα στην Ελλάδα και να σηκώσουν τα βάρη, που όπως λέει η Μέρκελ σηκώνουν μόνο οι φτωχοί, ο καημός μας ήταν να μην φορολογούνται διπλά! 

Εκείνες της μέρες συναντιόνταν στη Βέρνη Αμερικανοί και Ελβετοί αξιωματούχοι, με τις ΗΠΑ να ζητούν από ένδεκα ελβετικές τράπεζες να άρουν την ανωνυμία και να δώσουν στη δημοσιότητα στοιχεία Αμερικανών καταθετών που φοροδιαφεύγουν. 

Α, να μην ξεχάσω πως είχαμε τότε και το «ξέσπασμα» Καρχιμάκη, που με επιστολή του εξουσιοδοτούσε τον κ. Πετσάλνικο για έρευνες στις ελβετικές τράπεζες. 

Με τη σειρά του, ο κ. Πετσάλνικος ζήτησε να εξουσιοδοτήσουν οι βουλευτές την Επιτροπή Ελέγχου Πόθεν Έσχες της Βουλής να απευθυνθεί προς τις αρμόδιες ελβετικές Αρχές και τις τράπεζες «εδώ και τώρα»! 

Χρόνια διαπραγματεύονται σε ανώτατο επίπεδο Αμερικανοί και Ευρωπαίοι με τους Ελβετούς και έπρεπε να πιστέψουμε πως ήταν δυνατόν να απαντήσουν στην Επιτροπή της Βουλής! 

Να μην ξεχάσω επίσης να αναφέρω ότι στις 9 Δεκεμβρίου (2011) αναβλήθηκε για τρίτη φορά η συζήτηση επίκαιρης ερώτησης του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Δ. Παπαδημούλη σχετικά με τις καταθέσεις Ελλήνων στην Ελβετία, επειδή ο κ. Βενιζέλος απουσίαζε στο Eurogroup και… επιθυμούσε να του απσντήσει προσωπικώς! 

Διότι, σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών «αυτήν την απάντηση δεν θα μπορούσαν να τη δώσουν οι κ .κ. αναπληρωτές υπουργοί και ο κ. υφυπουργός Οικονομικών που δεν έχουν τις σχετικές πληροφορίες, ούτε μπορούσαν να τις αντλήσουν υπηρεσιακά από το υπουργείο Οικονομικών»! 

Και γιατί παρακαλώ; Άγνωστο! 

Και όμως, γνώριζαν! 

Πολύ περισσότερο που, σε άλλες περιπτώσεις, οι κύριοι Οικονόμου και Σαχινίδης κρίθηκαν ικανοί να απαντήσουν στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου: 

Στις 21 Νοεμβρίου 2011, ο κ. Π. Οικονόμου απάντησε στη βουλευτή κ. Σκραφνάκη πως το υπουργείο των Οικονομικών βρίσκεται στο στάδιο της «έρευνας επί των τεχνικών στοιχείων που θα οδηγήσουν στην κατάρτιση συμφωνίας με την Ελβετία για το θέμα της φορολόγησης των καταθέσεων Ελλήνων πολιτών στα πιστωτικά ιδρύματα της Συνομοσπονδίας». 

Και μάλιστα, ακολουθούσε μακροσκελής αναφορά σε όλες τις συνεννοήσεις μεταξύ Ελβετίας και των δύο χωρών (Βρετανία, Γερμανία), με τις οποίες διεξάγονται συνομιλίες.  

«Από ελληνική πλευράς», έλεγε ο κ. Οικονόμου στην απάντησή του, «η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών έχει εκφράσει τη βούλησή της για τη σύναψη αντίστοιχης συμφωνίας με την Ελβετία στο ίδιο πλαίσιο όπως και οι συμφωνίες της Γερμανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου και επί του παρόντος βρίσκεται στο στάδιο της έρευνας επί των τεχνικών στοιχείων που θα οδηγήσουν στην κατάρτισή της», ενώ «οι συμφωνίες που κατάρτισε η Ελβετία με τις χώρες αυτές θα αποτελέσουν ένα σημείο αναφοράς και την κατευθυντήρια γραμμή για τον ορθό προσανατολισμό της Ελλάδας ως προς τη διαμόρφωση των αιτημάτων της». 

Και επειδή δεν ήταν και πολύ σίγουρος για όλα αυτά, ο κ. Οικονόμου προχωρούσε και στην εκτίμηση ότι… «αποδοτικότερη λύση θα ήταν η άσκηση πίεσης προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για σύναψη σχετικής σύμβασης με Ελβετία, η οποία θα αφορά στην παροχή πληροφοριών στο αυτό επίπεδο που πραγματοποιείται και μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε., κατεύθυνση προς την οποία επίσης προσανατολίζεται η χώρα μας». 

Επίσης (πάντα ο κ. Οικονόμου που κατά τον κ. Βενιζέλο δεν έχει πρόσβαση σε πληροφορίες), ενημέρωνε και για όλες τις σχετικές ενέργειες περί ανάγκης διαβίβασης στοιχείων και τα λοιπά. 

Σε ανάλογες δηλώσεις και διευκρινίσεις έχει προβεί και ο κ. Σαχινίδης (που επίσης κατά τον κ. Βενιζέλο δεν… γνωρίζει)! 

Άσε που στις 27 Οκτωβρίου 2011, για το θέμα (επίτευξης συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και Ελβετίας για τη ρύθμιση των καταθέσεων Ελλήνων σε ελβετικές τράπεζες), συζήτησαν ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Οικονομικών, Ηλίας Πλασκοβίτης, με τον Ελβετό υφυπουργό, αρμόδιο για τις διεθνείς χρηματοοικονομικές υποθέσεις, Μίκαελ Αμπούλ. 

Όπως μάθαμε, στις συνομιλίες, συμφωνήθηκε ότι σε πρώτη φάση τα κύρια στοιχεία της συμφωνίας μεταξύ της Ελλάδας και της Ελβετίας, θα έπαιρναν τη μορφή προσυμφώνου (cornerstone agreement) που οι δύο πλευρές θα ενέκριναν και θα δημοσιοποιείτο ως τέλη του έτους (του 2011, εντάξει;) 

Οπότε, ευκαιρία για νέες (πομπώδεις) δηλώσεις από πλευράς κ. Βενιζέλου: 

«Θεωρώ σημαντικό το γεγονός ότι μπαίνουν στην τελική ευθεία οι διαπραγματεύσεις με την Ελβετία για μια συμφωνία στα πρότυπα των συμφωνιών που αυτή σύναψε πρόσφατα με το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας. 

Με τον τρόπο αυτό, η Ελλάδα θα εισπράξει σημαντικούς διαφεύγοντες φόρους πολλών ετών ή θα πληροφορηθεί στοιχεία που θα της επιτρέψουν να εντοπίσει κραυγαλέες περιπτώσεις φοροδιαφυγής. Είναι σημαντικό το γεγονός ότι διατηρούνται ενεργές τυχόν ποινικές ευθύνες, π.χ. λόγω ξεπλύματος μαύρου χρήματος»! 

Μια σαπουνόπερα με πολλά επεισόδια 
Αν θυμάμαι καλά, το σημαντικότερο επεισόδιο της γνωστής σαπουνόπερας «Καταθέσεις στην Ελβετία» διαδραματίστηκε εδώ και πάνω από έναν χρόνο, όταν πληροφορηθήκαμε πως ο τότε πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου και ο τότε υπουργός των Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου (οι σωτήρες μας, ντε!) συναντήθηκαν τον Ιανουάριο του 2011  στο Νταβός με την Πρόεδρο της Ελβετίας και ζήτησαν την συνδρομή της, προκειμένου να εντοπιστούν τα αφορολόγητα ελληνικά κεφάλαια που έχουν βρει καταφύγιο στις φιλόξενες ελβετικές τράπεζες. 

Αν θυμάμαι καλά, επίσης, η ευρωπαϊκή οδηγία 2005/60/ΕΚ, που έχει ενσωματωθεί και στο εθνικό δίκαιο, κατά την ψήφιση του νόμου για τη σύσταση της Αρχής Καταπολέμησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες και Χρηματοδότησης της Τρομοκρατίας, δεν εφαρμόζεται.  

Σύμφωνα με αυτήν, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα οφείλουν να λαμβάνουν μέτρα για την εξακρίβωση της πηγής του πλούτου των πολιτικά εκτεθειμένων προσώπων. 

Για τα πρόσωπα αυτά, οι τράπεζες υποχρεούνται να καθορίσουν την πηγή του πλούτου τους και την προέλευση των κεφαλαίων τα οποία αφορούν τις επιχειρηματικές τους σχέσεις. 

Είδατε κάτι τέτοιο; Όχι, βέβαια! 

Από τότε πέρασε ένας χρόνος... 

Τον Φεβρουάριο του 2011 (πριν έναν χρόνο δηλαδή), το υπουργείο των Οικονομικών, δια του (τότε) γενικού γραμματέα Πληροφοριακών Συστημάτων Διομήδη Σπινέλλη, μας ανακοίνωσε (πάλι εν χορδαίς και οργάνοις) ότι θα διεξήγοντο έλεγχοι στους φορολογούμενους που μετέφεραν τα χρήματά τους από ελληνικές τράπεζες στο εξωτερικό, προκειμένου να διαπιστωθεί αν το ύψος των καταθέσεών τους δικαιολογείται από το εισόδημα που δηλώνουν στην Εφορία. 

Όπως μας είχε διευκρινίσει ο κ. Σπινέλλης, δεν επρόκειτο να τεθούν στο στόχαστρο οι φορολογούμενοι που το ύψος των καταθέσεών τους δικαιολογείται από τα εισοδήματα των φορολογικών τους δηλώσεων, αλλά όσοι, για παράδειγμα, εμφανίζονταν να δηλώνουν ετήσια εισοδήματα 10.000 ευρώ και ήσαν κάτοχοι καταθέσεων πολύ υψηλών ποσών. 

Οπότε, για τους άνω των 10.000 ευρώ δεν ετίθετο ζήτημα – αν και μόλις είχε γίνει γνωστό ότι το 2010 είχαν αποσυρθεί από τις ελληνικές τράπεζες καταθέσεις ύψους 30 δις ευρώ με προορισμό τράπεζες του εξωτερικού. 

Στις 30 Ιουνίου 2011, ο κ. Βενιζέλος μας πληροφόρησε από το βήμα της Βουλής ότι προτίθεται να υπογράψει συμφωνία με τις ελβετικές αρχές για καταθέσεις Ελλήνων στην Ελβετία, στα πρότυπα «αντίστοιχων συμφωνιών» που έχουν υπογράψει κάποιες χώρες της Ε.Ε. 

Αλλά ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκος Χουντής, είχε τότε σπεύσει να προσκομίσει τα στοιχεία που αποδείκνυαν πως η Ελλάδα δεν προτίθετο να υπογράψει τίποτε, διότι, σύμφωνα με απάντηση του αρμόδιου Επιτρόπου κ. Semeta από κατάλογο με ημερομηνία 15 Φεβρουαρίου 2011 του Υπουργείου Οικονομικών της Ελβετίας, όπου εμφανίζεται η κατάσταση του επιπέδου των διαπραγματεύσεων διαφόρων χωρών με τις ελβετικές αρχές, η Ελλάδα εμφανιζόταν στην κατηγορία των «Συμφωνιών που εκκρεμούν ενώπιον του Ελβετικού Κοινοβουλίου». 

Και όλα αυτά, ενώ και ο ίδιος ο κ. Παπανδρέου είχε δηλώσει, τον Ιούνιο του 2011, ότι η κυβέρνηση βρισκόταν σε διαπραγματεύσεις με τις ελβετικές αρχές, προκειμένου να υπάρξει ένα ειδικό σύστημα φορολόγησης των ελληνικών καταθέσεων που βρίσκονται στις ελβετικές τράπεζες. 

Την ίδια ακριβώς περίοδο, όμως, η υπουργός Οικονομικών της Ελβετίας σε απάντησή της, στον ελληνικής καταγωγής Ελβετό βουλευτή Ιωσήφ Ζησιάδη αποκάλυπτε ότι η Ελλάδα δεν έχει κάνει επί έξι ολόκληρα χρόνια απολύτως τίποτα συγκεκριμένο και αποτελεσματικό για την φορολόγηση των καταθέσεων Ελλήνων στην Ελβετία. 

Ναι, αλλά ακριβώς τον Φεβρουάριο του 2011, ο τότε κυβερνητικός εκπρόσωπος Γ. Πεταλωτής μας είχε πει πως κατά την παρουσία του Έλληνα πρωθυπουργού στο Νταβός υπήρξε συνάντησή του με την Πρόεδρο της Ελβετίας και ότι γίνονταν και συζητήσεις του υπουργού Οικονομικών με την ομόλογό του. 

Τότε ήταν που είχαμε ξαναπέσει από τα σύννεφα, όταν το γερμανικό περιοδικό Σπήγκελ έγραψε πως «οι Έλληνες έχουν καταθέσεις περίπου 600 δις ευρώ στην Ελβετία, δηλαδή σχεδόν τρεις φορές περισσότερα χρήματα απ' όσα στην ίδια τη χώρα τους». 

«Δεν υπάρχουν τόσα χρήματα είναι υπερβολή», είχε πει ο τότε γενικός γραμματέας του υπουργείου οικονομικών Δ. Γεωργακόπουλος, προσθέτοντας πως εντός της χώρας οι καταθέσεις ήσαν (διότι τώρα πια δεν είναι) 220-230 δισεκατομμύρια και πως το συνολικό ποσό στην Ελβετία δεν πρέπει να ξεπερνά τα 150 δις ευρώ. 

Στις 20 Σεπτεμβρίου (του 2011), το υπουργείο των Οικονομικών (πάλι εν χορδαίς και οργάνοις) μας ανακοίνωσε τη διενέργεια ελέγχων σε φορολογούμενους που έβγαλαν καταθέσεις σε τράπεζες του εξωτερικού πάνω από 100.000 ευρώ από το 2009, προκειμένου να διαπιστωθεί αν τα ποσά αυτά δικαιολογούνται από τα εισοδήματα που έχουν δηλώσει στην εφορία. 

Επρόκειτο για απόφαση του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών, Παντελή Οικονόμου (που κατά τον κ. Βενιζέλο δεν… γνωρίζει τα θέματα) και σύμφωνα με αυτήν, οι τράπεζες έπρεπε «να αποστείλουν στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων κατάλογο με τα στοιχεία (ονοματεπώνυμο, ΑΦΜ κλπ) των φορολογούμενων που έβγαλαν καταθέσεις σε λογαριασμούς τραπεζών του εξωτερικού καθώς και τα συγκεκριμένα ποσά, όπως και τις χώρες προορισμού». 

Τι άλλο μας ανακοινώθηκε στις 20 του περασμένου Σεπτεμβρίου; Μα ότι το υπουργείο Οικονομικών θα ήλεγχε περιπτώσεις όπου το ύψος των κεφαλαίων που διακινήθηκαν στο εξωτερικό υπερβαίνει αθροιστικά το ποσό των 100.000 ευρώ ανά φυσικό ή νομικό πρόσωπο, κατ’ έτος ανεξαρτήτως του αριθμού των ιδρυμάτων μέσω των οποίων διακινήθηκαν τα εμβάσματα. 

Και επειδή εδώ όλοι είναι εξαιρετικά προγραμματισμένοι και εντός προθεσμιών, πληροφορηθήκαμε επίσης (τον Σεπτέμβριο του 2011) ότι ορίσθηκε ως καταληκτική ημερομηνία (για την πρώτη αποστολή των καταλόγων αυτών από τις τράπεζες για το διάστημα έως και τις 31 Ιουλίου 2011), η 31η Οκτωβρίου 2011. 

Συγγνώμη, αλλά αν δεν κάνω λάθος, έχουμε πέσει πάνω στις ημερομηνίες που μας απασχολούν: Οι κατάλογοι που υποτίθεται ότι έπρεπε να είχαν αποσταλεί περιλάμβαναν και την 31η Ιουλίου 2011 και η καταληκτική ημερομηνία έληγε την ημέρα που ο κ. Παπανδρέου αποφάσισε να εκτοξεύσει τα περί δημοψηφίσματος – με τις γνωστές συνέπειες. 

Α, να μην ξεχάσω να αναφέρω πως τα πομπώδη ρεπορτάζ εκείνου του Σεπτεμβρίου 2011, μας καθησύχαζαν πως… στο τραπέζι του υπουργείου Οικονομικών βρισκόταν και πρόταση για την επιβολή ειδικής φορολογίας στους καταθέτες που έβγαλαν τα κεφάλαια τους στο εξωτερικό και δεν θα μπορούν να τα δικαιολογήσουν. 

Μετά από όλα αυτά – και τις γελοίες εξελίξεις των τελευταίων ημερών – τα μόνα βέβαια είναι τα ακόλουθα: 

-Η παραίτηση του Γερμανού Προέδρου, για δάνειο με ευνοϊκούς όρους που είχε πάρει στο παρελθόν από επιχειρηματία φίλο του. 

-Η παραίτηση (στις 9 Ιανουαρίου) του κεντρικού τραπεζίτη της Ελβετίας μετά το σκάνδαλο που ξέσπασε σχετικά με αμφιλεγόμενη συναλλαγματική συναλλαγή της συζύγου του, όταν αυτή προχώρησε σε αγορά δολαρίων έναντι 400.000 ελβετικών φράγκων στις 15 του περασμένου Αυγούστου, τρεις εβδομάδες προτού ο σύζυγός της λάβει μέτρα για τη συγκράτηση της ανατίμησης του ελβετικού φράγκου. 

-Οι δηλώσεις Μέρκελ την προηγούμενη Τετάρτη, που είπε ξεκάθαρα ότι «στην Ελλάδα αυτοί που έχουν πολλά λεφτά τα έχουν στείλει σε λογαριασμούς στο εξωτερικό και πλήττονται οι απλοί άνθρωποι»… 

Υ.Γ. Πάντως, το πρόβλημα δεν είναι απλώς αν πολιτικοί έχουν λεφτά στην Ελβετία ή τα μετέφεραν στην Ελβετία εν μέσω κρίσης. Το πρόβλημα είναι ότι η φτωχή και χρεοκοπημένη Ελλάς διαθέτει τόσο πλούσιους πολιτικούς. Διότι, αν θυμάμαι καλά, πολιτική είναι να ασχολείσαι με τη ζωή των άλλων και όχι να φουσκώνεις τους δικούς σου λογαριασμούς – στην Ελλάδα ή στην Ελβετία, αδιάφορο…