Παρασκευή 27 Φεβρουαρίου 2015

Κατρακύλισμα προς τον Πάτο: Αποθέωση της Ιδεοληψίας στην Παιδεία

Του Σταμάτη Κριμιζή*
Λίγο πριν την κατάθεση του Νόμου Διαμαντοπούλου σε άρθρο μου στην Καθημερινή (31 Ιουλίου 2011)  είχα περιγράψει την τότε κατάσταση του Ελληνικού Πανεπιστημίου ως εξής «Όλοι λίγο – πολύ είμαστε γνώστες των ποικίλων προβλημάτων στα ελληνικά πανεπιστήμια: κακή διοίκηση, νεποτισμός στις προσλήψεις προσωπικού σε όλα τα επίπεδα, αναξιοκρατία, αδιαφάνεια, έλλειψη αξιολόγησης διδακτικού/ερευνητικού προσωπικού, εσωστρέφεια, καταλήψεις και διακοπές των μαθημάτων, βανδαλισμοί της ερευνητικής υποδομής, ατιμωρησία της παρανομίας κ.λπ.»

Η τότε Βουλή υπερψήφισε το νόμο 4009/11 με 255 ψήφους, πρωτάκουστο στην ιστορία του Ελληνικού Κοινοβουλίου Το αποτέλεσμα αντικατόπτριζε την ομοφωνία της ελληνικής κοινωνίας για την αντιστροφή του νοσηρού κατεστημένου στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΑΕΙ). Δυστυχώς, η προηγούμενη Κυβέρνηση αποδυνάμωσε το νόμο σε αρκετά σημεία για να ικανοποιήσει ηχηρές μειοψηφίες των πελατειακών της σχέσεων. Παρά ταύτα, αρκετά σημεία του νόμου επιβίωσαν και ιδίως η θέσπιση των Συμβουλίων Ιδρύματος (Σ.Ι.).  Η μεγάλη ανάγκη της αποσύνδεσης της εκλογής του Πρυτάνεως από τις κομματικές συμμορίες έγινε πραγματικότητα και άρχισε η σταδιακή βελτίωση των Πανεπιστημίων, παρά τις λυσσαλέες αντιδράσεις των τελευταίων Πρυτάνεων και τη βίαιη αντίδραση της ελάχιστης μειοψηφίας καθηγητών και φοιτητών του κομματικού κατεστημένου.
Τα Σ.Ι. υποστηρίχθηκαν μαζικά από την πανεπιστημιακή κοινότητα με συμμετοχή στην εκλογή των μελών τους από 65-98% των πανεπιστημιακών δασκάλων. Δυστυχώς ο νέος Υπουργός Παιδείας εξήγγειλε στις προγραμματικές δηλώσεις του την κατάργηση των Σ.Ι. και αναφέρθηκε με υποτιμητικό τρόπο για τους πανεπιστημιακούς της χώρας και της διασποράς που εξελέγησαν και συμμετέχουν ανιδιοτελώς στη λειτουργία τους. Όλως παραδόξως ο νέος Υπουργός υπεσχέθη ότι της αλλαγής του νομικού πλαισίου για τα ΑΕΙ θα προηγηθεί ευρύς δημόσιος διάλογος! Ως ένας εκ των “αφελών” (χαρακτηρισμός του κ. Υπουργού) μελών της ακαδημαϊκής διασποράς (αλλά όχι μέλος των Σ.Ι.), θέλω να διαβεβαιώσω τον Υπουργό ότι ούτε αφελείς είμαστε ούτε μη γνώστες του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος. Και επειδή γνωρίζω τα περισσότερα μέλη των Σ.Ι. και εξ αλλοδαπής και εξ ημεδαπής, μπορώ να διαβεβαιώσω τον κ. Υπουργό ότι η μεγίστη πλειοψηφία των μελών έλαβαν μέρος διότι πιστεύουν ότι αυτή ήταν η καλύτερη λύση για την μελλοντική εξέλιξη των ελληνικών ΑΕΙ.
Η βεβαιότης αυτή βασίζεται σε μαζική εκπαιδευτική και διοικητική εμπειρία των μελών των Σ.Ι. σε παγκόσμιο επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων σχεδόν όλων των ευρωπαϊκών χωρών, της Αμερικής και της Ασίας. Το θεσμικό πλαίσιο του Συμβουλίου και οι διατάξεις γενικά του νόμου Διαμαντοπούλου, συνεπώς, δεν προήλθαν επειδή “Κάποιος κάπου πέρασε απ’ την Αμερική, κάτι νόμισε πως κατάλαβε από τα Συμβούλια Ιδρύματος και ήρθε να τα επιβάλλει εδώ, χωρίς να καταλαβαίνει γιατί και πως Συμβούλια Ιδρύματος με πολύ διαφορετικό ρόλο λειτουργούν άριστα στην Αμερική” όπως είπε ο κ. Υπουργός. Ο Νόμος βασίστηκε σε εκτενείς διαβουλεύσεις με πάρα πολλούς πανεπιστημιακούς της ημεδαπής και της διασποράς των οποίων η εμπειρία είναι τεκμηριωμένη σε αντικειμενικούς δείκτες με παγκόσμια απήχηση (π.χ. Web of Science, Google Scholar κ.λπ.). Είναι ενδιαφέρον να κάνει κανείς σύγκριση των δεικτών των καταξιωμένων μελών των Σ.Ι. με αυτούς των εν λόγω Υπουργών (Καθημερινή, 7 Φεβρουαρίου 2015, Το διεθνές “στίγμα” των νέων υπουργών). Τα μέλη των Σ.Ι. λοιπόν μόνο από έλλειψη εμπειρίας δεν πάσχουν.
Και επειδή μιλάμε για αντικειμενικούς δείκτες, είναι σε όλους γνωστό ότι ο όρος «αξιολόγηση» είναι τοξικός για μια μικρή μειοψηφία του Ελληνικού εκπαιδευτικού κατεστημένου. Και όμως, η αξιολόγηση, και η εξ ού αξιοκρατία,  είναι η βάση των εκπαιδευτικών συστημάτων και της Ε.Ε. και όλων των άλλων προηγμένων χωρών του κόσμου. Αυτή η αρχή θέτει τα θεμέλια  της κοινωνικής ευημερίας και δικαιοσύνης σε όλες αυτές τις χώρες, την οποία εμείς θα πρέπει να προσπαθούμε να υιοθετήσουμε, εάν επιθυμούμε το ίδιο αποτέλεσμα. Δεν είμαστε σε θέση να υποδείξουμε το «Ελληνικό μοντέλο» ως βάση για την εξέλιξη της δικαιοσύνης και ευημερίας που έχει επιτευχθεί στις άλλες χώρες.
Είναι ιδιαίτερα απογοητευτικό ότι ο τωρινός εκπρόσωπος της Παιδείας στη χώρα μας θεωρεί την Αριστεία ως «ρετσινιά». Σε μια επίσκεψή μου σε πανεπιστήμιο της Βοστόνης προ περίπου 10ετίας είχα την ευχάριστη έκπληξη να παρατηρήσω την επιγραφή «Αιέν Αριστεύειν» λαξευμένη σε πέτρα πάνω από την κύρια είσοδο της πανεπιστημιούπολης. Προφανώς το «Αιέν Αριστεύειν» που ήταν το ιδανικό του Ελληνικού Έθνους από τον καιρό του Ομήρου, έχει εξαφανιστεί ως στόχος για την χώρα μας αλλά έχει υιοθετηθεί από τον υπόλοιπο κόσμο.
Δυστυχώς η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας αποφάσισε την κατάργηση των Σ.Ι. όχι μετά από αξιολόγηση της λειτουργίας του θεσμού ούτε μετά από διαβούλευση με την πανεπιστημιακή κοινότητα, αλλά το έπραξε δικτατορικά για να ικανοποιήσει μια ιδεοληψία. Ο νόμος Διαμαντοπούλου κάθε άλλο παρά «καταστρεπτικός» ήταν για την ανώτατη εκπαίδευση όπως χαρακτηρίστηκε από τον κ. Υπουργό. Όμως η συνεχιζόμενη αντίδραση των ελαχίστων μειοψηφιών καθηγητών και φοιτητών ελήφθη υπόψη πέραν της μεγίστης  πλειοψηφίας (65-98%) της πανεπιστημιακής κοινότητας. Θα σημειώσω ότι όταν ελέγξει κανείς τους αντικειμενικούς δείκτες παραγωγής έργου που ανέφερα παραπάνω θα ανακαλύψει ότι οι πανεπιστημιακοί ηγέτες των μειοψηφιών της βίας, συμπεριλαμβανομένων και πρώην Πρυτάνεων, ως επί το πλείστων έχουν ελάχιστο έργο να επιδείξουν ως επαγγελματίες. Παρά ταύτα, η απόφαση της ηγεσίας του Υπουργείου είναι ότι πρέπει να επιστρέψουμε στην (δημοκρατική!!) τυραννία των ανίκανων και να καταλήξουμε στην κατάσταση που περιέγραψα στην πρώτη παράγραφο.
Ήδη οι νέες και νέοι δραπετεύουν στο εξωτερικό σε μεγάλους αριθμούς. Η κατάργηση και του νόμου Διαμαντοπούλου θα επιταχύνει την φυγή-διώχνουμε το μέλλον της χώρας. Ας ελπίσουμε ότι περισσότερο ψύχραιμες σκέψεις θα επικρατήσουν για την αξιοκρατική μόρφωση της νέας γενιάς- επιβάλλεται για την επιβίωση της χώρας μας. Αν ο κ. Υπουργός θέλει πράγματι να αναλάβει μια εποικοδομητική πρωτοβουλία, ας επαναφέρει τις διατάξεις του νόμου 4009/11 που κατάργησε η προηγούμενη κυβέρνηση.
* Ο κ. Σταμάτης Κριμιζής είναι Ομότιμος Διευθυντής της Διοίκησης Διαστήματος του Πανεπιστημίου  Johns Hopkins, ΗΠΑ, πρώην Πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και Τεχνολογίας (2010-2013) και Ακαδημαϊκός.
http://mignatiou.com/2015/02/katrakilisma-pros-ton-pato-apotheosi-tis-ideolipsias-stin-pedia/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου